Bát Phong – Tám ngọn gió đời
Bát Phong là gì?
Bát là tám. Phong là gió => Bát phong chính là tám ngọn gió.
Ngọn gió này không phải là gió bình thường của thiên nhiên. Mà là cơn gió của được mất hơn thua, vinh quang và tủi nhục của thế gian.
Tám ngọn gió đó là : Thịnh, Suy, Hủy, Dự, Xưng, Cơ, Khổ, Lạc.
- Thịnh là hưng thịnh, lợi lộc.
- Suy là suy sụp, điêu tàn.
- Hủy là hủy báng, gièm pha.
- Dự là danh dự.
- Xưng là xưng dương, tán tụng.
- Cơ là cơ bài , chỉ trích.
- Khổ là khổ đau , phiền não.
- Lạc là an lạc, hạnh phúc.
Nếu Không Tu:
Với người bình thường trên thế gian, không tu thì tám ngọn gió này sẽ thổi họ liên tục, có lúc thì hiu hiu nhưng cũng có lúc như cuồng phong bão táp, và làm cho thần trí thất điên bát đảo.
- Khi gặp thời thế thuận lợi làm ăn phất lên giàu có, thì người dễ sinh tâm cống cao ngã mạn, thấy mình hơn người. Cảm giác thoải mái, cuộc sống như tiên. Nhưng khi làm ăn thất bại suy sụp, tan gia bại sản thì họ lại đau khổ triền miên, thần trí như ngây như dại, tinh thần suy sụp.
- Những khi nổi tiếng được người ca ngợi tán tụng thì nở mũi, hãnh diện, tự hào, tâm trí phấn khởi , vui vẻ.
Nhưng khi bị người nói xấu, gièm pha thì lòng sôi sục hận thù, tức tối không ngui.
Được mất hơn thua, thành bại, lợi suy, tán dương hay chê trách. Đó là chuyện thường tình của thế gian, chúng xảy ra với tất cả mọi người, mọi chủng tộc.
Nhưng dù vinh hay nhục, thành hay bại, ta vẫn luôn giữ được tâm bình khí hòa, bất động trước ngoại cảnh. Được khen cũng không mừng, khi mất cũng không buồn. Đó mới là điều đáng quý.
Nam Mô A Di Đà Phật.
Cư Sĩ Nhuận Hòa
Xem thêm:
Xá chi tám ngọn gió đời
Người con Phật sống ở đời phải tìm cách để an trụ, bình tâm không lay chuyển trước tám ngọn gió này. Nên xưa nay, người học Phật thường nhắc mình và nhắc nhau phải sống thật vững vàng, dù cho phải thường xuyên đối mặt với tám gió thổi mà không lay động (bát phong xuy bất động).
“Một thời Phật ở tại Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Độc. Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
– Ở đời có tám việc, chúng sanh xoay chuyển theo đó. Thế nào là tám? Một là lợi, hai là suy, ba là hủy, bốn là dự, năm là xưng, sáu là cơ, bảy là khổ, tám là lạc.
Như thế, này Tỳ-kheo, tám việc này tùy theo đời xoay chuyển. Này các Tỳ-kheo, nên tìm phương tiện trừ tám việc này. Như thế, này các Tỳ-kheo, nên học điều này!
Bấy giờ, các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm”.
Hai ngọn gió thuận nghịch đầu tiên là lợi và suy. Lợi là được lợi, thịnh vượng, phát đạt. Suy là sự nghiệp sa sút, suy hao, làm ăn xuống dốc. Thường thì khi được lợi chúng ta vui mừng, tự hào và khi suy hao thì lo lắng, bất an. Người con Phật luôn giữ tâm mình cho thăng bằng, bởi thịnh hay suy ở đời thực ra chỉ có tính tạm thời. Ông cha mình cũng đã từng kinh nghiệm rất chân thực và sáng tỏ “không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời”.
Hai ngọn gió tiếp theo là hủy và dự. Hủy là hủy nhục, bị làm nhục, bị hạ thấp phẩm giá. Dự là được tôn vinh, danh dự vẻ vang. Người con Phật nguyện giữ tâm mình khi được tôn vinh cũng không tự mãn mà khi bị hủy nhục cũng không quá tự ti. Vì lẽ thường ở đời vinh nhục đôi khi cũng chỉ là hai mặt của một vấn đề. Nên không ai lấy làm lạ khi cùng một vấn đề mà bên này thì tung hô còn bên kia thì nguyền rủa.
Xưng và cơ cũng vậy. Xưng là xưng tán, khen ngợi, những lời có cánh đưa chúng ta lên mây. Cơ là chê bai, dè bỉu, cơ hiềm, dìm đạp mình xuống bùn nhơ. Khi được khen cũng không quá mừng và khi bị chê cũng không quá buồn. Hãy nhìn thẳng vào chính mình để hiểu rõ mình hơn, rằng tôi là ai, đã làm gì, có xứng đáng để được khen hay có thích đáng để bị chê. Thực ra thì khen chê là những tác động bên ngoài, đôi khi nó không phản ánh đúng thực chất của chính mình nên cần giác tỉnh để tự chủ.
Hai ngọn gió cuối cùng là khổ và lạc. Nếu đã đứng vững trước lợi-suy, hủy-dự và xưng-cơ thì đối với khổ-lạc cũng nên như vậy, không bị lay động. Khổ hay vui nếu bình tâm nhìn cho thật kỹ thì cũng chỉ là những cảm thọ mà thôi. Tất cả đều mong manh và dễ dàng đảo chiều vì bản chất biến động của đời sống. Nên có lạc, hạnh phúc, an vui cũng không chìm đắm mà giả như có gian khổ, không như ý cũng không sờn lòng, cố gắng vượt lên.
Quảng Tánh
