Kinh Thánh và sự thông minh của người Do Thái

Mỗi khi bàn luận về sự thông minh, người ta đều nêu lên những dẫn chứng về người Do Thái, người Do Thái không chỉ duy trì được tôn giáo, văn hóa, nòi giống, bản sắc của mình mà còn có sự ảnh hưởng to lớn trong cả khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, đóng góp vào sự tiếng bộ chung của nhân loại.

Nếu bạn thắc mắc về vì sao người Do Thái giàu có và thông minh vậy, thì đây là một trong những lời giải thích. Một người cha Do Thái sẽ dặn con cái họ khi vừa tốt nghiệp cấp 3 (tức trên 18 tuổi, chuẩn bị vào đời) những câu trong bộ quy ước xã hội của họ, đại loại:

– Hãy nhìn mọi người với góc độ của một ông chủ lớn.
– Dù ít tiền hay nhiều tiền, phải đứng trong nhóm người giàu có để cư xử với tiền bạc.
– Tiền bạc không phải là mục đích, nó là công cụ, phải sử dụng công cụ đó hiệu quả, không được để dành hay tích trữ công cụ trong két sắt, trong nhà băng, hãy đem công cụ ra sử dụng.
– Khi có tiền là phải lập tức đầu tư vô sản xuất, mở nhà xưởng, sản xuất công nghiệp và nông nghiệp mới ổn định đời đời.
– Dân tộc Do Thái chúng ta không có ai làm thuê cả, tất cả đều phải làm chủ hết, nếu thiếu người làm công thì mình nhập khẩu, người lao động khắp thế giới đang dư thừa, hãy nghĩ cách sử dụng họ.
– Cái dở nhất của 1 người là không nghĩ ra việc gì để làm kiếm tiền. Ai nghĩ được nhiều việc để mình làm và người khác làm thì người đó đáng được kính trọng.
– Đừng ham sống ở thành phố lớn, tranh lợi ở đó sẽ khiến chúng ta kiệt sức và bệnh tật, hãy tìm chỗ hoang vắng và làm trù phú nó lên.
– Những người trí óc phi thường nhưng không lao động chân tay thì sẽ không thể thành công được.
– Dân thành phố cứ thế hệ sau thì dở hơn thế hệ trước.
– Học mà không làm thì cái học đó vô dụng. Biết nhiều, hiểu nhiều mà không triển khai để ứng dụng thì là người dở.
– Đừng nghe theo một người nói hay hoặc viết tốt, hãy nhìn thành tựu và tài sản anh ta có để biết thật sự anh ta là ai.
– Có thành tựu lớn, giúp đỡ muôn người, tài sản chục triệu đô trở lên thì mới nên chia sẻ, mới nên làm thầy, mới nên viết sách, mới nên diễn thuyết.
– Cho người khác lợi ích để họ bảo vệ mình. Mời các cường quốc vô làm ăn ở nước mình để họ bảo vệ lãnh thổ của mình, vì ở lãnh thổ của mình có tài sản của họ.
– Những ngôn ngữ phổ biến trên thế giới thì phải học, quốc hội chúng ta thống nhất chọn tiếng Anh làm ngôn ngữ thứ 2 cho cả dân tộc nói vì đây là ngôn ngữ quốc tế phổ biến nhất.
– Phát triển nông nghiệp, trồng đủ lương thực và hoa quả, nuôi đủ các loại thực phẩm để dân tộc ta tự chủ khi có sự cố xảy ra. Xuất khẩu cho cả thế giới, nắm cái ăn của toàn cầu.
– Phát triển công nghệ và công nghiệp hiện đại để đi đầu, các ĐH tuyển chọn người tinh hoa để nghiên cứu và phát triển. Các nhà tài phiệt phải rót vốn cho các nhà khoa học nghiên cứu ứng dụng ra cái mới.
– Nam nữ bình đẳng, ai cũng phải có nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ bảo vệ quốc gia, dân tộc.
– Đi nhiều, khám phá nhiều, trải nghiệm nhiều rồi trở về quê cũ phát triển kinh tế. Quê hương là để trở về.

Bài viết được đăng trên trang web chính thống, khá thú vị để đọc. Kinh Thánh (kinh của thánh, tức bộ quy ước về tôn giáo được truyền lại từ xa xưa, riêng Kinh Thánh của đạo Do Thái) là một kinh thánh mở, đời sau cứ có ai thông tuệ thông minh thì bổ sung vào những ý hay, và có thể họp lại để xoá bỏ 1 số điểm lỗi thời không phù hợp, nên bộ quy tắc ứng xử này luôn phù hợp với các thời đại).

CÁC BẠN THẤY HAY THÌ GHI LẠI, TRÍ KHÔN CỦA DÂN TỘC THÔNG MINH CŨNG CÓ THỂ GIÚP MÌNH CÓ VÀI ĐIỂM MÌNH THẤY THÍCH VÀ ỨNG DỤNG ĐƯỢC CHO BẢN THÂN MÌNH.

Tony Buổi Sáng

Về chỉ số IQ – chỉ số thông minh cũng vậy, theo sự khảo sát gần đây, nếu chỉ số thông minh IQ trung bình của thế giới là 100, thì IQ của người Do thái gần đến 118. Người ta cũng nói rằng nếu chỉ số thông minh IQ tối thiểu cho một thiên tài là 140, thì trong nhân loại trung bình cứ 1000 có được 4 người, còn với người Do thái, cứ 1000 người, có được suýt soát 29 người.

Trên mọi lĩnh vực từ khoa học, kỹ thuật, chính trị, kinh tế, tài chính, giáo dục, y học, triết học, văn học, mỹ thuật, kịch nghệ, âm nhạc, … đều có những nhân vật đầu bảng. Chỉ nói riêng phương diện tin học thì cũng đã có hai nhân vật mà mỗi bạn trẻ đều biết: Người sáng lập ra công cụ tìm kiếm Google, Sergey Brin, và người sáng lập ra mạng xã hội Facebook, Mark Zuckerberg, cũng đều là người Do thái….

Chắc hẳn có rất nhiều câu hỏi xoay quanh sự thông minh của người Do Thái như: liệu người Do Thái có “gen” thông minh hơn hẳn không? Tại sao người Do Thái lại có truyền thống hiếu học và tỷ lệ biết chữ rất cao? Tại sao người Do Thái lại đi tiên phong trong rất nhiều lĩnh vực như khoa học tự nhiên, luật, khoa học chính trị…?

Một giả thuyết phổ biến trong một bài luận một vài năm trước đây gọi là Thiên Tài người Do Thái của tác giả Charles Murray, người tạo ra ý tưởng về siêu gen. Ông viết rằng “một cái gì đó trong gen giải thích chỉ số IQ rất cao của người Do Thái. Nhưng một lý thuyết mới đã nổi lên của Robert Aumann, một người Do Thái đoạt giải Nobel Kinh tế (Lý thuyết trò chơi) vào năm 2005. Ông cho rằng điều tạo ra các thiên tài người Do Thái là do truyền thống đọc sách nói chung và cụ thể là học Kinh Thánh Do Thái.

Để tìm hiểu truyền thống văn hóa của dân tộc này có lẽ ta cần tìm hiểu các nguyên tắc chính của đạo Do Thái (Judaism), tôn giáo lâu đời nhất thế giới còn tồn tại tới ngày nay và là chất keo bền chắc gắn bó cộng đồng, khiến dân tộc này giữ gìn được nguyên vẹn nòi giống, ngôn ngữ, truyền thống văn hóa mặc dù phải sống phân tán, lưu vong và bị kỳ thị, xua đuổi, tàn sát dã man suốt 2000 năm qua. Đạo Do Thái là tôn giáo duy nhất thành công trên cả hai mặt: giữ được sự tồn tại của dân tộc và hơn nữa đưa họ vươn lên hàng đầu thế giới trên hầu hết các lĩnh vực trí tuệ.

Cùng xem qua vài nét về Kinh thánh của người Do Thái (Hebrew Bible) – kinh điển này hơn 10 thế kỷ sau được đạo Ki-tô lấy nguyên văn làm phần đầu Kinh Thánh của họ và gọi là Cựu Ước, nhằm phân biệt với Tân Ước do các nhà sáng lập Ki-tô giáo viết. Ta cũng cần xem xét một kinh điển nữa của đạo Do Thái gọi là Kinh Talmud, quan trọng hơn cả Cựu Ước, có đưa ra nhiều nguyên tắc cụ thể cho tới thời nay vẫn còn giá trị về kinh doanh, buôn bán.

Trước hết người Do Thái có truyền thống coi kiến thức trí tuệ là thứ quý nhất của con người. Kinh Talmud viết: Tài sản có thể bị mất, chỉ có tri thức và trí tuệ thì mãi mãi không mất đi đâu được. Các bậc cha mẹ Do Thái dạy con: Của cải, tiền bạc của chúng ta đều có thể bị kẻ khác tước đoạt nhưng kiến thức, trí tuệ trong đầu óc ta thì không ai có thể cướp nổi. Với phương châm đó, họ đặc biệt coi trọng việc giáo dục, dù khó khăn đến đâu cũng tìm cách cho con học hành; ngoài ra họ chú trọng truyền đạt cho nhau các kinh nghiệm làm ăn, không bao giờ giấu nghề. Người Do Thái có trình độ giáo dục tốt nhất trong các cộng đồng thiểu số ở Mỹ, thể hiện ở chỗ họ chiếm tỷ lệ cao nhất trong sinh viên các trường đại học hàng đầu cũng như trong giới khoa học kỹ thuật và văn hóa nghệ thuật.

Thứ hai, đạo Do Thái đặc biệt coi trọng tài sản và tiền bạc. Đây là một điểm độc đáo khác hẳn đạo Ki-tô, đạo Phật, đạo Nho. Có lẽ sở hữu tài sản là một trong các vấn đề quan trọng nhất của đời sống loài người, là nguyên nhân của cuộc đấu tranh giữa con người với nhau (đấu tranh giai cấp) và chiến tranh giữa các quốc gia.

Heghel, đại diện nổi tiếng nhất của triết học cổ điển Đức từng nói: “Nhân quyền nói cho tới cùng là quyền (sở hữu) về tài sản.” Chính Marx cũng nói: “Chủ nghĩa cộng sản là sự phục hồi chế độ sở hữu của cá nhân trên một hình thức cao hơn”. Rõ ràng, chỉ khi nào mọi người đều có tài sản, đều giàu có thì khi ấy mới có sự bình đẳng đích thực, người người mới có nhân quyền. Một xã hội có phân hóa giàu nghèo thì chưa thể có bình đẳng thực sự. Đạo Do Thái rất chú trọng nguyên tắc làm cho mọi người cùng có tài sản, tiền bạc, cùng giàu có.

Triết gia Max Weber viết: “Đạo Ki-tô không làm tốt bằng đạo Do Thái, vì họ kết tội sự giàu có.” Quả vậy, Chúa Jesus từng nói: “Lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn người giàu vào nước Chúa” (Tân Ước, Mathew 19:24), ý nói ai giàu thì khó lên thiên đường, ai nghèo thì dễ lên thiên đường hơn – qua đó có thể suy ra đạo Ki-tô thân cận với người nghèo khổ. Nho giáo và đạo Phật lại càng khinh thường tài sản, tiền bạc, coi nghèo là trong sạch, giàu là bẩn thỉu.

Ngược lại Cựu Ước ngay từ đầu đã viết: “Vàng ở xứ này rất quý” (Genesis 2:12). Ý tưởng quý vàng bạc, coi trọng tài sản vật chất đã ảnh hưởng lớn tới người Do Thái, họ đều muốn giàu có. Khái niệm tài sản xuất hiện ngay từ cách đây hơn 3000 năm khi vua Ai Cập bồi thường cho vị tổ phụ của bộ lạc Do Thái là Abraham, khiến ông này “có rất nhiều súc vật, vàng bạc” (Genesis 13:2). Thượng Đế Jehovah yêu cầu Abraham phải giàu để có cái mà thờ cúng Ngài. Thượng Đế cho rằng sự giàu có sẽ giúp chấm dứt nạn chém giết nhau. Khi Moses dẫn dân Do Thái đi khỏi Ai Cập cũng mang theo rất nhiều súc vật. Những người xuất thân gia đình giàu có hồi ấy như Jacob, Saul, David … đều được Cựu Ước ca ngợi là có nhiều phẩm chất tốt, lắm tài năng, lập được công trạng lớn cho cộng đồng dân tộc và đều trở thành lãnh đạo, vua chúa. Ngược lại, văn hóa phương Đông thường ca ngợi phẩm chất của những người nghèo.

Trọng tiền bạc là đặc điểm nổi bật ở người Do Thái. Họ coi đó là phương tiện tốt nhất để bảo vệ mình và bảo vệ dân tộc họ. Quả vậy, không có tiền thì họ làm sao tồn tại nổi ở những quốc gia và địa phương họ sống nhờ ở đợ, nơi chính quyền và dân bản địa luôn chèn ép, gây khó khăn. Hoàn cảnh ấy khiến họ sáng tạo ra nhiều biện pháp làm giàu rất khôn ngoan. Thí dụ cửa hiệu cầm đồ và cho vay lãi là sáng tạo độc đáo của người Do Thái cổ đại – về sau gọi là hệ thống ngân hàng. Buôn bán cũng là một biện pháp tồn tại khi trong tay không có tài sản cố định nào. Người ta nói dân Do Thái có hai bản năng: thứ nhất là bản năng kiếm tiền; thứ hai là bản năng làm cho tiền đẻ ra tiền – họ là cha đẻ của thuyết lưu thông tiền tệ ngày nay chúng ta đều áp dụng với quy mô lớn (ngành ngân hàng).

Tuy vậy, sự quá gắn bó với tiền bạc là một lý do khiến người Do Thái bị chê bai. Tập quán cho vay lãi của người Do Thái bị nhiều nơi lên án. Hệ thống cửa hiệu của người Do Thái ở Đức là đối tượng bị bọn Quốc Xã Hitler đập phá đầu tiên hồi thập niên 30. Người Đức có câu ngạn ngữ “Chẳng con dê nào không có râu, chẳng người Do Thái nào không có tiền để dành.” Karl Marx từng viết: Tiền bạc là vị thần gắn bó với người Do Thái; xóa bỏ chủ nghĩa tư bản sẽ kéo theo sự xóa bỏ chủ nghĩa Do Thái. Marx nói như vậy nghĩa là đã thừa nhận người Do Thái tham dự sáng lập ra chủ nghĩa tư bản, một chế độ xã hội mới thay thế chế độ phong kiến và làm nên phần chủ yếu trong cộng đồng quốc tế hiện nay. Quả thật, người Do Thái có đóng góp rất lớn về lý thuyết và thực hành trong việc xây dựng nền kinh tế tư bản chủ nghĩa.

Kinh Talmud viết: Mọi người phải yêu Thượng Đế với toàn bộ trái tim, cuộc đời và của cải của mình; mỗi người đều phải quan tâm tới tài sản; không ai được phép dùng tài sản của mình để làm hại kẻ khác và không ai được trộm cắp tài sản người khác; tài sản của một người nhưng không phải chỉ là của người đó mà phải dùng nó để giúp kẻ khác… Có thể hiểu “Yêu Thượng Đế với toàn bộ tài sản của mình” nghĩa là phải sử dụng tài sản riêng của mình theo lệnh Thượng Đế, nghĩa là phải chia bớt cho người nghèo. Quy ước này đã đặt nền móng cho tư tưởng nhân ái, bình đẳng của văn minh phương Tây. Từ đó ta dễ hiểu vì sao cộng đồng Do Thái ở đâu cũng giúp đỡ nhau để tất cả cùng giàu lên, không có ai nghèo khổ.

Đạo Do Thái coi làm giàu là bổn phận nặng nề của con người; nói “nặng nề” vì người giàu có trách nhiệm to lớn đối với xã hội: họ không được bóc lột người nghèo mà phải chia một phần tài sản của mình để làm từ thiện. Những người Do Thái giàu có luôn sống rất giản dị, tiết kiệm và năng làm từ thiện. Không một nhà giàu Do Thái nào không có quỹ từ thiện của mình. Từ đây có thể hiểu được tại sao cộng đồng Do Thái lại cùng giàu có như thế.

Người Do Thái luôn nghĩ rằng Thượng Đế giao cho họ nghĩa vụ và quyền làm giàu. Đây là động lực chủ yếu khiến họ ở đâu cũng lo làm giàu, không bao giờ chịu nghèo khổ. Hai nghìn năm qua, dù sống lưu vong ăn nhờ ở đợ các quốc gia khác và ở đâu cũng bị cấm sở hữu mọi tài sản cố định nhưng dân tộc này vẫn nghĩ ra nhiều cách kinh doanh hữu hiệu bằng các dịch vụ như buôn bán, dành dụm tiền để cho vay lãi …

Xem bài :

10 Quy luật kiếm tiền nghìn năm vẫn đúng của người Do Thái

Muốn làm giàu, điều cơ bản là xã hội phải thừa nhận quyền tư hữu tài sản. Kinh Talmud viết: ai nói “Của tôi là của tôi, của anh là của anh” (mine is mine and yours is yours) thì là người bình thường (average); nói “Của tôi là của anh, của anh là của tôi” thì là kẻ ngu ngốc; nói “Của tôi là của anh và của anh là của anh” thì là ngoan đạo (godly); ai nói “Của anh là của tôi và của tôi là của tôi” là kẻ xấu (evil). Nghĩa là họ thừa nhận quyền tư hữu tài sản là chính đáng, không ai được xâm phạm tài sản của người khác.

Tuy thừa nhận quyền sở hữu tài sản và luật pháp bảo vệ quyền đó, nhưng đạo Do Thái không thừa nhận quyền sở hữu tài sản tuyệt đối và vô hạn, cho rằng tất cả của cải đều không thuộc về cá nhân mà thuộc về Thượng Đế, mọi người đều chỉ là kẻ quản lý hoặc kẻ được ủy thác của cải đó. Tài nguyên thiên nhiên do Thượng Đế tạo ra là để ban cho tất cả mọi người, không ai có quyền coi là của riêng mình. Đây là một quan niệm cực kỳ tiến bộ và có giá trị hiện thực cho tới ngày nay: tài nguyên thiên nhiên, sự giàu có của đất nước là tài sản của toàn dân, tuyệt đối không được coi là của một số nhóm lợi ích hoặc cá nhân.

Kinh Talmud viết nhiều quy tắc hữu dụng về kinh doanh, ví dụ như:

– Vay một quả trứng, biến thành một trại ấp gà;
– Bán nhiều lãi ít tức là bán 3 cái (lãi) chỉ bằng bán 1 cái;
– Mất tiền chỉ là mất nửa đời người, mất lòng tin (tín dụng) là mất tất cả;
– Nghèo thì đáng sợ hơn 50 loại tai nạn;
– Giúp người thì sẽ làm tăng tài sản; ki bo chỉ làm nghèo đi;
– Chỉ lấy đi thứ gì đã trả đủ tiền cho người ta;
– Biết kiếm tiền thì phải biết tiêu tiền; v.v…

Từ sự phân tích sơ qua về quan điểm đối với tài sản và tiền bạc nói trên, có thể thấy hệ thống tư tưởng của đạo Do Thái rất phù hợp với quy luật tiến hóa của nhân loại và chính vì thế nó tạo dựng nên truyền thống văn hóa bất hủ của dân tộc Do Thái – nền móng vững chắc làm cho dân tộc này dù phải sống lưu vong không tổ quốc hàng nghìn năm nhưng cuối cùng vẫn là dân tộc thành công nhất trên hầu hết các hoạt động của loài người.

Cuối cùng, nhờ có những điểm độc đáo nói trên, văn minh Hebrew của phương Đông trong quá trình giao lưu kết hợp với văn minh Hy-lạp của phương Tây đã sinh ra một nền văn minh mới – văn minh Ki-tô giáo, sau rốt trở thành nền văn minh phương Tây rực rỡ mấy nghìn năm nay. Có lẽ đây là thành tựu đáng kể nhất mà nền văn minh Hebrew đã đóng góp cho nhân loại. Điều đáng nói là, do các nguyên nhân lịch sử cực kỳ phức tạp, lâu nay người ta đã coi nhẹ nền văn minh Hebrew.

TnBS