MÙA NÓNG – ĂN UỐNG GÌ – VMV

Cả nước đã vào thời điểm nóng nhất trong năm, kéo dài cỡ khoảng tháng. Một số người bắt đầu thấy có các biểu hiện sức khỏe không ổn như ngứa, tiểu nóng, tiểu bí, mệt mỏi, có người còn như thấy bốc hoả mất tập trung. Tất nhiên là nóng quá làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhất là người nào sức khỏe kém, vốn đã thiếu âm.

Hôm trước đọc có bài nào dựa vào màu nước tiểu từ trắng đến vàng đến màu đỏ họ phán về thận bị hư như nào. Mình thấy họ quá vội vàng. Mùa nóng như này, bên trong nóng, dương thịnh, màu nước tiểu trở nên vàng đậm và thậm chí hơi bí, thận chưa đến nỗi hư như họ nói. Nóng quá, dương quá thịnh thì làm tổn hao âm, tổn hao tân dịch, nên chúng ta thấy mệt mỏi. Lúc này nên ăn mát để bổ âm, cân bằng âm dương, giữ được âm thì giữ được dương.

Các đồ mát bổ âm thường là rau lá củ và quả. Nhưng mỗi loại lại khác nhau.

Hôm nay giới thiệu với các bạn vài món phù hợp với thời tiết lúc này.

CÁC MÓN LUỘC

Mùa này rất thích hợp các món luộc. Cá nhân mình thì mình thích mướp luộc, lặc lè luộc, đậu bắp luộc, bí xanh đỏ. Mấy chế thực dưỡng cứ chê nó âm chứ mùa này có ăn quá tốt.

Rau dền, rau muống, mồng tơi, rau đay mình không thích lắm vì nó quá lạnh. Ăn thì thấy mát dễ chịu nhưng với người bụng khỏe (đủ nóng) thì ok mà người hay lạnh bụng thì dễ phân nhão ướt. Mấy rau này nên nấu nhạt nhạt hay nấu với tôm khô, thịt băm, tamari hợp hơn là luộc.

Rau bí, rau bầu, rau lang, rau ngót, ngọn ớt thấy ok hơn để luộc (ko quá lạnh). Nhà mình còn có ngọn bồ công anh luộc ăn hơi đắng đắng rất hợp mùa nóng. Ko biết còn rau gì nữa, nhà mình thấy có mấy loại đó. Củ dền thì mình ít ăn nên ko rõ làm thế nào cho ngon. Nó thuộc dạng rất mát. Còn mùa này, ngoài bắc k có cải bắp hay carot, củ cải. Có luộc cũng hợp.

RAU ĂN SỐNG

Mấy loại như ram sau, diếp cá, dưa chuột, xoài xanh, khế rất hợp, thêm chút rau thơm như kinh giới tía tô, húng, mùi tàu, rau ngổ rất tốt. Chắc còn nhiều loại nhưng mình chưa nghĩ ra. Rau diếp cá rất hay, có tính giải nhiệt khai uất thông khí, bổ khí, hành khí, thải độc tiêu viêm. Có thể làm salad trộn rau này . Mùa này, kiếm rau sam ăn sống hoặc luộc rất tốt. Rau sam có tính kháng khuẩn, tiêu nhiệt đôcj, trị được nhiều bệnh như tay chân miệng, bỏng dạ, ngứa …

MÓN NẤU

Mùa này hạn chế ăn các đồ chiên rán nướng ninh nấu quá nhiều lửa quá lâu. Các thể loại canh chua rất hợp. Công thức thì nhiều lắm. Sử dụng khế, dứa, sấu, muỗng, dọc, lá rang, chua me… và cả tôm chua, dấm bỗng đều ok.

Mùa này nên ăn nhiều rong biển rất tốt, kho hoặc nấu canh. Món rất mát và ngon là rong biển đậu phụ miso. Hạn chế thịt, trứng.

Nếu ăn thịt thì nên nấu dạng canh chua hoặc nấu thịt băm với các loại rau như bí xanh đỏ, rau ngót, rau bí … xào rau muống với chút thịt hoặc cà tím sẽ làm thịt dễ tiêu, bớt nóng dễ ăn.

Quả bí đao là quả rất đặc biệt, có nhiều tác dụng tốt, mà ăn cũng rất ngon. Nó mát mà không gây hàn, giúp thanh nhiệt, giải độc, mát huyết, bồi bổ âm, thải muối & đạm động vật rất tốt. Chắc người ta cũng có phát hiện hay khám phá j đó mà nó được đồn thổi dùng làm sinh tố giảm béo. Tuy nhiên, nếu các bạn thử gọt bí đao, thì tay bạn nhờn nhờn và như bị tẩy giống xà phòng. Đó là 1 tính chất của bí đao – tính xà phòng tẩy. Nếu ăn sống thì làm ruột bị tẩy mỏng và yếu đi, có thể gây ỉa chảy. Với bí đao buộc phải dùng chín, có thể ở dạng miếng khô đun như trà hoặc ở dạng tươi nấu canh. Bí đao chỉ cần cho ít dầu ít muối xào qua và đổ nước nấu sôi, đập ít gừng và hành vô cũng đủ ngon. Ngon hơn thì có thể cho mấy viên mọc vô hoặc nấu với nước hầm xương. Tôi thường nấu lẫn với chút bí đỏ hoặc carot nữa. Khi chín thì phải vớt ra khỏi nước chứ k nát. Mùa này ăn bí đao quá chuẩn.

Có một món nữa ăn vào mùa hè là hạt bạch biển đậu (hạt đậu ván trắng). Món này giải độc giải nhiệt rất tốt, bồi bổ cơ thể, chữa rất nhiều bệnh. Món này có thể nấu chè hoặc ninh xương. Nếu ninh xương thì thêm ít mộc nhĩ đen nữa càng tốt.

CHÈ

Mùa này là mùa của các loại chè. Chè đỗ đen là món rất tốt và phổ thông. Dùng đường phèn sẽ mát hơn so với đường mật mía. Khi nấu, nếu có thể cho thêm chút gừng vào sẽ tốt hơn. Chè thì có quá nhiều công thức kể ra không hết. Món chè đỗ xanh giúp bổ âm kết hợp với chút bột sắn có tính phát hãn sẽ giúp giải nhiệt tốt. Món sâm bổ lượng có rong phổ tai rất hợp. Sâm bổ lượng thực chất tên là sâm bổ lương (mát) nhưng nói cho vần thành bổ lượng. Món chè dưỡng nhan từ tuyết yến, nhựa đào vừa bổ vừa mát.

NƯỚC

Mùa này rất cần uống nước. Uống đủ để thận không bị nóng quá. Nóng quá sẽ thấy tiểu nóng, tiểu dắt, màu vàng sậm. Nhất là ai đi đường nhiều, làm việc nặng. Người ta có thể đun một số loại lá để giúp cho mát hơn như nhân trần, lá nếp, râu ngô, lá vối, các loại nước sâm bổ lượng. Mình thích món lá nếp. Ninh ít mía cho ra ngọt rồi thả ít lá nếp vào vừa mát vừa bổ. Các loại trà hoa cúc cũng phù hợp. Các loại hoa tam thất, chó đẻ, mật gấu thì hơi lạnh quá.

Bột sắn cũng là một lựa chọn tốt, tính mát, phát hãn giúp giải nhiệt, thông khí, phát biểu chữa ngứa, nhiệt. Ăn sống thì mát hơn quấy. Nếu có cát căn (củ sắn dây thái phiến phơi không qua lọc) dùng sẽ tốt hơn.

HOA QUẢ

Mùa này rất nhiều hoa quả nhưng ko phải hoa quả nào cũng mát. Có rất nhiều loại nóng. Ăn vô có thể sinh mụn, nhọt.

Quả mình thất tốt và phù hợp nhất là quả bơ. Quả bơ Ko quá lạnh mà mát. Nghe nói nó rất bổ nữa. Bơ có thể kết hợp với chút dứa, hoặc xoài, hoặc mãn cầu, hoặc mít, hoặc sầu riêng xay sinh tố sẽ cân bằng hơn.

Xoài chín, ổi, mít, sầu riêng, vải, nhãn, dứa đều là quả nóng. Mấy thứ này có ăn đừng ăn nhiều. Chôm chôm cũng tương đối nóng.

Các loại dưa lê, dưa gang, dưa chuột khá mát. Dưa hấu ăn ban đầu thì mát, thậm chí có vẻ lạnh nhưng ăn nhiều và lâu về sau lại có thể gây nóng. Nhưng nói chung thì cũng an toàn.

Mùa này uống nước dừa khá hợp. Khi uống thêm chút muối, nước mơ muối lâu năm thì càng tốt. Nước chanh, nước cam cũng hợp. Nhất là khi phải đi xa, đi trời nóng ngoài đường thì làm cốc nước dừa hay ăn quả cam rất đã.

Các loại nhập khẩu như táo, lê, nho, kiwi, dâu tây đều ok.

Để biết được ăn như nào là vừa, bởi các hoa quả có tính ly tâm, nhất là các quả mát hàn lương thì chúng làm đại tiện tã nát ướt. Nếu phân mà nát ướt quá thì chứng tỏ đang ăn nhiều hoa quả hoặc đang lạnh quá. Nếu bạn ăn liên tục kéo dài như vậy lâu dần có thể làm đại tràng bị tã nát ướt. Và lượng ăn như nào cũng tuỳ đối tượng, ngừoi bụng yếu, ít sinh khí, ít lửa thì ăn ít hoa quả hơn người khỏe.

Nói chung hoa quả, nước ép, sinh tố có loại lạnh loại nóng nhưng hầu hết chúng có tính ly tâm. Thế nên nếu cho thêm chút nước mơ muối lâu năm vào sẽ tốt hơn cho đường ruột. Đó là 1 cách dưỡng và bảo vệ đường ruột.