TÁC Ý LÀ GÌ ?
Trong 51 tâm hành, có một tâm là tác ý.
Đây là một thuật ngữ rất hay dùng trong tu tập.
Như cụm từ «Như lý tác ý», «Hãy khéo tác ý»,….
Vậy «tác ý »nghĩa là gì ?
Tác là tác động.
Ý là ý nghĩ.
Tác ý là khả năng tác động để tạo ra một ý nghĩ trong tâm. Thường thì khi mới khởi phát để tạo nên một ý nghĩ, thì chúng chỉ ở dạng thầm kín, chỉ có ta biết, hay những chúng sinh có tha tâm thông mới biết được.
Tác ý ra sao mới đúng pháp?
Với mỗi ngày khi ta đối duyên, tiếp vật. Các ý niệm trong tâm ta luôn dấy khởi, ác có, thiện có và trung tính cũng có.
Do vậy, ta cần phải khéo tác ý để chặn đứng tâm ác, duy trì và làm phát huy được tâm thiện.
Một vài ví dụ để ta dễ hiểu :
Khi ta ngồi vào bàn tiệc, như tiệc cưới hỏi chẳng hạn.
Lúc đó bụng ta đang rất đói, đói muốn run cả người. Và trong tâm ta bị bao tử thôi thúc,
chúng hối ta «Là hãy nắm lấy thức ăn, cho vào bụng ngay, cho vào ngay».
Khi nhận thấy được ý niệm như vậy phát khởi. Lúc đó tâm ta cần tạo ra một tác ý :
«Ê, không được nha, không được tham ăn».
Như vậy, nhờ ta có khởi niệm tác ý mà ý định tham ăn ban đầu bị phá vỡ, bị hãm, bị kiềm chế lại.
Một ví dụ khác :
Với một anh chàng thanh niên mê gái. Khi đi trên đường để dạo phố, anh thấy một cô gái xinh đẹp xuất hiện.
Theo cảm giác thông thường, nét đẹp của cô gái lập tức thu hút chàng thanh niên.
Nếu người này không tạo ra tác ý, hoặc mất chánh niệm. Anh rơi vào buông lung, phóng dật.
Anh cứ dõi mắt theo ngắm nhìn cô gái, càng nhìn thì càng bị trói buộc.
Ngay lúc đó, nếu ta có tu, lập tức ta tác ý : «Ê, không được nha, coi chừng phạm giới tham ái».
Nhờ tác ý, tâm ta bị chặn đứng hành vi lại.
Do vậy, trong đời sống hằng ngày ta cần phải khéo tác ý.
Khi nhận thấy tâm đang có dấu hiệu buông lung, hưởng thụ, phóng dật, hay kẹt vào những ý niệm xấu ác.
Ta phải biết tác ý để hóa giải, chặn đứng lại những niệm bất thiện.
Nhưng có một điều lưu ý là khi nào cần thì ta mới tác ý.
Còn như bình thường, tâm đang tĩnh lặng, ta hãy giữ tĩnh giác, duy trì tâm trống rỗng, thanh tịnh, vắng lặng.
Nếu tâm đang thanh tịnh mà ta cứ tác ý để tạo ra ý niệm thì lại không đúng pháp, tâm bị động, dễ bất an.
Nam Mô A Di Đà Phật.
Cư Sĩ Nhuận Hòa
FB: Tu học mỗi ngày
Áp dụng Tác ý trong tu tập hằng ngày.
Có những tác ý đúng, hợp lý thì sẽ vô cùng có lợi đối với người tu hành.
Cách tác ý khi làm phước thiện
Sau khi làm các việc phước quý vị có thể tác ý như sau :
1. Khi quý vị phát tâm cúng dường Tam Bảo :
Quý vị tác ý như sau :
” Với việc cúng dường này, con nguyện cầu cho Tam Bảo được thường trụ lâu dài ở thế gian, để cho vô số chúng sinh được kết duyên lành với Tam Bảo mà tu hành, thoát khỏi sinh tử luân hồi đau khổ “.
2. Khi quý vị phát tâm ủng hộ Quỹ học bổng cho các học sinh nghèo vượt khó :
Lúc này tác ý như sau :
” Với việc làm phúc này, con nguyện cầu cho tất cả các học sinh đều có đủ điều kiện để học tập, để được học tới nơi tới chốn, không bị thất học, ra trường có công ăn việc làm ổn định để tự nuôi sống được bản thân và giúp ích cho gia đình xã hội “.
3. Khi phát tâm phóng sinh :
Chúng ta tác ý trong tâm như sau :
” Con nguyện cầu cho vô số loài vật được thoát khỏi cảnh đao binh chém giết, mong rằng sau khi bỏ thân thú trong kiếp này, chúng sẽ được tái sinh trở lại thành người, gặp Phật Pháp mà tu hành cho tới ngày giác ngộ, giải thoát, để không còn bị đọa lạc nữa “.
4. Khi phát tâm hỗ trợ gạo cho người nghèo :
Chúng ta tác ý như sau :
” Con cầu mong cho tất cả chúng sinh trong pháp giới đều luôn được no đủ mà không bị cảnh thiếu thốn hay đói khổ “.
5. Khi phát tâm giúp đỡ người bệnh :
Chúng ta tác ý như sau :
” Con cầu mong cho tất cả chúng sinh trong pháp giới, thân thể luôn được khỏe mạnh, không bị các chứng bệnh khổ, để ngày đêm được cảm thấy an lạc hạnh phúc “.
6. Khi phát tâm ủng hộ quỹ chép kinh, ấn tống kinh điển :
Chúng ta tác ý như sau :
” Nguyện cầu cho giáo pháp của Đức Thế Tôn được thường trụ mãi ở thế gian, được nhiều Bậc Thầy chân tu, trí tuệ thuyết giảng để giúp cho vô số chúng sanh hiểu rõ lời Phật dạy, từ đó áp dụng vào thực hành, để chuyển hóa nội tâm si mê thành trí tuệ, nóng giận thành nhẹ nhàng mát mẻ, phiền não thành an lạc, đói nghèo được no đủ, chiến tranh thành hòa bình, và vô số tâm ô nhiễm trở thành thanh tịnh “.
Nếu quý vị khéo tác ý được như thế sau mỗi lần làm phước, thì vô số hạt giống lành trong tâm của quý vị sẽ được ươm mầm, ngày càng phát triển lớn mạnh hơn.
Và phúc đức của quý vị sẽ tăng trưởng vô cùng lớn.
Khi chúng lớn mạnh, đồng nghĩa với việc công phu tu hành của quý vị sẽ thăng tiến, tức đường đạo đang đến gần.
Nam Mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni
Cư Sĩ Nhuận Hòa
Như Lý Tác Ý là gì?
Như Lý Tác Ý (Yoniso manasikàra) có nghĩa là tác ý đúng cách, hay còn gọi là như lý khởi tư duy, là một thuật ngữ Phật học dùng để nói về cách nhìn sự vật hay hiện tượng một cách đúng đắn theo quan niệm của đạo Phật.
Như lý tác ý nghĩa là việc tác ý hay tâm đặt đúng hướng, tâm sinh đúng pháp, đúng tinh thần lời Phật dạy, có khả năng dứt trừ, đoạn tận khổ đau. Chính vì vậy nên đạo Phật chủ trương thực tập như lý tác ý hay đặt tâm đúng hướng.
Thế nào là như lý tác ý hay tâm đặt đúng hướng?
Đó là khởi nghĩ về mọi sự vật và hiện tượng đúng như bản chất của chúng, nghĩa là duyên sinh, vô thường, khổ, vô ngã. Đây là cách tác ý hay khởi tâm đúng đắn theo quan niệm của đạo Phật, dẫn đến sự vận hành của chánh tư duy hay dòng tư tưởng đúng đắn, tức là dòng tư duy liên hệ đến ly dục, vô sân và bất hại gọi là ly dục tư duy, vô sân tư duy, bất hại tư duy.
Nhân cần thiết để có Như Lý Tác Ý:
1. Bản thân khéo hành trì
2. Lắng nghe Chánh Pháp
3. Thân cận Thiện Trí Thức
4. Ở trú xứ thích hợp
5. Trước đây từng tạo Thiện nghiệp
Tầm quan trọng của Như Lý Tác Ý với người tu Phật :
Người có như lý tác ý các thiện pháp chưa sanh sẽ sanh, các bất thiện đã sanh sẽ diệt.
Người có Như Lý Tác Ý thì được 9 quả báu:
1.Vui mừng 2.Hỷ 3.Vắng lặng 4.Lạc 5.An Tịnh 6.Biết như thật 7.Chán ngán (về luân hồi) 8.Ly dục =Thánh Đạo
9.Giải thoát =Thánh Quả.
Như vậy, nhờ như lý tác ý hay quán sát đúng đắn đối với mọi hiện tượng tâm lý và vật lý mà tâm tư con người dần dần trở nên trong sáng và hiền thiện, trở nên tỉnh táo và sáng suốt, không rơi vào các cực đoan, không còn bóng dáng của các cấu uế bất thiện như dục, sân, hại hay tham, sân, si.
Nói cách khác, nhờ thực tập cách nhìn các pháp đúng như lời Phật dạy, tức nhận rõ hết thảy các pháp đều do duyên mà có mặt, luôn luôn biến đổi, thuộc bản chất khổ đau, không ai làm chủ được, mà tâm tư trở nên định tĩnh, quân bình, không dao động, không thiên vị, không ái luyến, không chấp trước, đạt đến thanh thản, tự do và giải thoát.
(Trích Như lý tác ý – thuvienhoasen.org)
Hỏi: Kính thưa Thầy, tại sao Thầy dạy chúng con phải tự kỷ ám thị, mà trong kinh Phật không có dạy, cúi mong Thầy chỉ dạy cho chúng con được rõ?
Ðáp: Như lý tác ý là pháp môn tự kỷ ám thị. Như lý tác ý là danh từ ngày xưa đức Phật dùng để thực hiện xa lìa tâm ham muốn và các ác pháp. Ngày nay, các nhà học giả không có kinh nghiệm tu hành, nên không hiểu pháp như lý tác ý là phương pháp tự kỷ ám thị.
Hầu hết các nhà học giả thuyết kinh điển Phật đều không hiểu pháp này, nên đã biến pháp môn như lý tác ý của Phật thành một lý thuyết suông. Vì thế, hơn 25 thế kỷ không có người nào tu chứng và làm chủ sanh, già, bệnh, chết một cách cụ thể, chỉ huyền thuyết một vài mẩu chuyện thần thông cho vui mà thôi.
Nếu không có pháp “như lý tác ý” thì tu hành không có đạo lực, không có đạo lực thì không làm chủ sự sống, chết của con người được. Nếu một người tu thiền định mà không biết sử dụng pháp như lý tác ý thì không thể nào nhập được các định
(Trưởng lão Thích Thông Lạc, trích Sách: Đường Về Xứ Phật – Tập 5, TG. 2011. tr.143-153)
