Tại sao lại có ngày cúng ông Táo?

Hôm nay là ngày hai ba âm lịch, ngày mà một số người dân nước ta cúng ông Táo, hay đưa ông Táo về Trời.

Vậy chúng ta cùng tìm hiểu:

Tại sao lại có ngày này và ý nghĩa như thế nào?

Táo Quân (Táo Vương) hay Ông Táo trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam và Trung Hoa được xem là Vị Thần cai quản việc bếp núc của gia đình.

Táo có nghĩa là Bếp.

Việt Nam và Trung Hoa có những truyền thuyết, câu chuyện khác nhau về danh tính của Táo Quân.

Táo Quân trong tín ngưỡng dân gian Việt có nguồn gốc từ ba Vị Thần là:

Thổ Công, Thổ Địa và Thổ Kỳ của Lão Giáo Trung Quốc, nhưng được Việt hoá thành huyền tích “Hai ông và một bà”.

Sự tích Táo Quân ở Việt Nam như sau:

Trọng Cao có vợ là Thị Nhi ăn ở với nhau đã lâu mà không có con, nên sinh buồn phiền, cãi cọ.

Một hôm Trọng Cao giận quá, đánh vợ. Thị Nhi bỏ nhà ra đi, sau đó gặp một người thanh niên khác là Phạm Lang, và cô bằng lòng làm vợ Phạm Lang.

Khi hết giận, người chồng cũ hối hận vì lỗi đánh vợ, nên đã đi tìm vợ.
Tiền bạc mang theo khi đi tìm đã tiêu hết, nên Trọng Cao đành phải đi ăn xin.

Không ngờ hoàn cảnh đưa đẩy, khiến Trọng Cao vào xin ăn đúng nhà Thị Nhi.
Hai người nhận ra nhau, kể chuyện nhau nghe, Thị Nhi sau đó hối hận, nhưng đã trót lấy Phạm Lang.

Khi Phạm Lang trở về, sợ chồng bắt gặp, Thi Nhi bảo Trọng Cao núp trong đống rơm ngoài vườn.

Khi Phạm Lang về, chàng ra đốt đống rơm để lấy tro bón ruộng.
Trọng Cao không dám chui ra, thế là bị chết cháy trong ấy.

Cô vợ trong nhà chạy ra thấy chồng cũ chết, lòng buồn ân hận, cũng nhào vào đống rơm theo chồng.

Phạm Lang cũng bất ngờ, không biết sao, thấy vợ chết cũng đi theo nàng luôn.

Sau khi ba người này mất, vì sống có tình nghĩa với nhau, Ngọc Hoàng Thượng Đế sắc phong cho làm thần trong cõi siêu hình. Gọi chung tên là Định Phúc Táo Quân.

Nhưng mỗi người giữ một việc :

Phạm Lang làm Thổ Công, trông coi việc bếp. Danh hiệu : Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Trọng Cao làm Thổ Địa, trông coi việc nhà cửa. Danh hiệu : Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần.
Thị Nhi làm Thổ Kỳ, trông coi việc chợ búa. Danh hiệu : Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chánh Thần.

Hằng năm đúng ngày 23 tháng chạp là ngày Táo Công lên chầu trời để báo cáo sự việc trong nhà cho Ngọc Hoàng, khi đi thì cưỡi cá chép.

Nên người dân họ cúng để tiễn Táo đi, cũng mong Táo báo cáo việc làm tốt nhiều hơn, còn việc làm xấu thì báo ít lại.

Đây là một tập tục văn hoá lâu đời, là tín ngưỡng của dân gian, chứ không phải của Phật Giáo nha Quý Vị.

Nên Quý Vị không nên cho điều này là của Phật nói là mang tội đó, vì tính khoa học, tính chân lý chưa được kiểm chứng.

Theo cá nhân tôi, qua câu chuyện về cúng Ông Táo này người xưa như muốn nhắc nhở và cho chúng ta một bài học ẩn dụ là :

Sau một năm lao động làm ăn, đây là thời gian cần nhìn lại, xem những điều làm chưa tốt, còn dở, xấu ác, …nên rút kinh nghiệm, cũng không nên quá buồn, hãy để chúng qua đi, để đón một năm mới tốt đẹp hơn.

Nhà cửa, cái ăn cái mặc, tiện nghi cuộc sống cần đầy đủ, không nên để thiếu thốn quá, nghèo khổ quá là không được.

Và trên hết, phải nên dành nhiều tình cảm cho gia đình, lấy sự chung thủy, thương yêu, hiểu và tôn trọng nhau để sống, cùng hướng đến một gia đình êm ấm, một tương lai tốt đẹp.

Đây là lời nhắn nhủ của người xưa.

Chúc Quý Vị năm mới nhiều thành công.

Nam Mô A Di Đà Phật.

Cư sĩ Nhuận Hòa

Xem thêm: