Triết lý Ðạo Khổng
Đức Hộ Pháp Thuyết Đạo Tại Ðền Thánh
Ðêm 27 tháng 8 năm Nhâm Thìn ( 1952 )
….…..
Ðêm nay là ngày vía của Ðức Khổng Thánh, mỗi năm Bần Ðạo có dịp giảng giải kiếp sanh của Ngài và triết lý Ðạo của Ngài, chúng ta chỉ để ý có một điều trọng hệ nầy là Ðức Chí Tôn đến lấy chơn tướng Nho Tông đặng chuyển thế. Vì cớ cho nên triết lý của Ðạo Cao Ðài là Nho Tông chuyển thế.
Bần Ðạo đã có dịp giảng về kiếp sanh của Ngài rồi, tưởng cũng không cần lập đi lập lại nhưng chúng ta tự tìm hiểu nghĩa, một câu cao siêu của Ðức Chí Tôn đến lập giáo lấy Nho Tông làm căn bản mà đó là triết lý của Ngài ấy là tại căn duyên nào.
Chúng ta đã ngó thấy Ðức Khổng Phu Tử giáng sanh buổi Ðông Châu Liệt Quốc, chúng ta dư hiểu từ thử đến giờ chưa có một quốc gia nào hỗn loạn hơn là Ðông Châu Liệt Quốc buổi nọ. Dầu cho tới ngày hôm nay cũng còn là nước Tàu buổi trước, phân ra là 6 nước tranh quyền lợi với nhau. Một tấn tuồng tương tàn tương sát của Trung Hoa là nòi giống vinh quang của họ, dầu cho họ tầm phương để sống, sống trong một cõi đại đồng tức nhiên họ chưa tạo dựng một cái gì để làm cho ta kinh khủng, họ có cách thí nghiệm sơ sài ngay buổi ấy và khi Ðức Khổng Phu Tử, Ngài đã đến.
Nếu chúng ta lấy theo Nho thì chúng ta có thể nói:
Bao giờ cái quyền Thiêng Liêng có tại mặt thế nầy. Tinh thần của con người tổng số lại làm một xã hội hay cả thiên hạ và hễ khi nào có loạn tức nhiên cả thảy thiên hạ tìm kiếm phương pháp đặng làm chủ lấy mình.
Ðức Khổng Phu Tử đã sanh ra trong cái thời kỳ hỗn loạn ấy, vì cớ nên Ngài mới tìm một phương pháp để cứu nước, cứu toàn sanh mạng của giống dân Trung Hoa của Ngài cho còn tồn tại, chớ không thì tấn tuồng tương tàn tương sát ấy không thế nào dứt được.
Vì cớ cho nên Ðức Chí Tôn đã nói:
Hễ chúng ta sống một ngày thì hay một ngày, chớ chẳng hề khi nào chúng ta cãi đặng khuôn luật thiên nhiên của Tạo Hóa được, ví như muốn cứu vãn, muốn thức tỉnh các nước như Ðông Châu Liệt Quốc buổi nọ, Bần Ðạo xin nói:
Phải giữ gìn phương pháp đạo đức thì mới có thể làm dứt được cái nạn nồi da xáo thịt của nước Trung Hoa buổi nọ. Vì vậy nên đức Khổng Phu Tử mới đem Ðạo Nhơn Luân của con người ra làm căn bản. Bởi cớ cho nên Ngài chỉ tìm một phương pháp là Nhơn Ðạo để cứu vãn tình thế dân Trung Quốc, nhưng Trung Hoa buổi nọ cũng vẫn còn các bậc siêu hình khôn quá, ai cũng cho là giả thuyết.
Ðức Khổng Phu Tử đến nước Châu hỏi Lễ, Ðức Lão Tử nói cùng Ðức Khổng Phu Tử:
‘Người quân tử đức thạnh dung mạo như kẻ ngu’ chúng ta biết rằng cái thuyết Ðạo Giáo của chúng ta là cái thuyết siêu hình, một lời nói ngộ nghĩnh là khi gặp Ðức Lão Tử, rồi các môn đệ của Ngài hỏi Ngài, Ngài trả lời rằng:
‘Rồng biết nương mây nương gió’
Ngài trả lời một câu hay làm sao, can chi họ lại kiếm Ngài mà hỏi nữa:
‘Con cá nó lội dưới nước, dưới bàu bằng vi, con thú nó chạy trên đồng bằng chân và đã biết căn bản của mỗi con rồi duy có con rồng bay trên mây kia ta không thấy được hình, ta đoán không được mà thôi.
Ðức Lão Tử là Rồng đó vậy.’
Cả thảy đều hiểu lời nói đó khéo léo làm sao, mà Ngài không quyết định đặng, chính mình Ngài cũng không tìm hiểu được lẽ sống chết của môn đệ của Ngài. Ngài nói cái sống đương nhiên mà chúng ta đã sống chừng nào chết chúng ta sẽ hay, Ngài nói đơn giản cái thuyết chen lấn của xã hội như thế.
Ấy vậy, cái thuyết bảo vệ Nhơn Luân Chi Ðạo của Ngài đó, chúng ta đã hiểu như thế. Ðức Chí Tôn đến đặng đem Thượng Nguơn Tứ Chuyển và tinh thần đạo đức mà tìm chúng ta để làm căn bản, nhưng hiện giờ đạo đức tinh thần của nhơn loại không còn như thời Thượng Cổ nữa. Chúng ta có thể nói theo Tiên Nho rằng:
Cổ nhơn hình tợ thú, tâm hữu đại Thánh Ðức, kiến nhơn biếu tợ nhơn, thú tâm an khả trắc’
Tất cả nhơn quần xã hội trong thời văn minh nầy họ hay hỏi lắm, họ làm tinh thần trí não của chúng ta thêm rối, ta tiếc có một điều Thánh Ðức của họ không có.
Hại thay! Họ không cần Thánh Ðức thì tức nhiên cái sống của họ không phương nào bảo vệ được Ðạo Nhơn Luân của họ, nếu bảo vệ không được Ðạo Nhơn Luân, tức nhiên họ xu hướng theo vật hình thú tánh mà thôi. Họ sống theo vật hình, theo thú tánh thì ngoài ra không biết gì hết, như thế Thánh Ðức không còn giá trị gì nữa.
Vì cớ cho nên nhơn loại đã ly loạn, Ðạo Nhơn Luân nó đi đảo ngược con đường Thánh Ðức. Bởi cớ cho nên Ðức Chí Tôn đến lấy Nho Tông trước kia làm căn bản, Ðức Khổng Phu Tử đã cứu vãn tình thế nước Trung Hoa thế nào thì ngày nay Ðức Chí Tôn đến cứu vãn nhơn loại với phương pháp ấy.
Trích từ: Lời thuyết Đạo của Đức Hộ Pháp quyển 5 trang 77
Tam Giới Toàn Thư – 1804468553079039
Văn Minh Khổng Giáo
Đức Hộ Pháp Thuyết Đạo Tại Đền Thánh
Ðêm 14 tháng 3 năm Giáp Ngọ ( 1954 )
Ðêm nay Bần Ðạo thuyết về tâm hồn của dân tộc Việt Nam trong giờ buổi nầy, cả thảy con cái Ðức Chí Tôn nam nữ cũng như Bần Ðạo, chúng ta đã thọ hưởng đặc ân của tổ phụ lưu truyền một nền văn minh tối cổ là Nho Ðạo. Cả phong hóa văn hiến đều thuộc về Khổng Giáo, từ khi lập quốc thì dân do căn bản tối cổ của nền văn minh Khổng Giáo mà đào tạo nên hình tướng của quốc thể chúng ta. Có lẽ hồi tổ phụ ông bà lập quốc tưởng cho cái nền văn hiến cổ truyền ấy nó phải còn tồn tại mãi mãi.
Do nơi đó mà đào tạo cả tâm hồn của nòi giống, chắc các Ðấng ấy chưa biết sự thay đổi trong giờ phút nầy mà các con cái của họ, máu mủ của họ đã chịu ảnh hưởng, nếu nói phong hóa cổ truyền của tổ phụ chúng ta để lại thì con người của chúng ta về tâm hồn vẫn chơn chất hiền lương đạo đức, nếu nói cái tâm hồn chơn thật của họ thì vẫn là hình tướng Ðạo Giáo tạo cho họ đó vậy.
………
Bây giờ chúng ta nghĩ lại, nếu như một người lịch sự kia, chúng ta để trong óc não của họ, dạy dỗ họ cho có tâm hồn nhơn đức đạo nghĩa, biết giữ khuôn khổ của một người đàn bà, thì đáng giá là người của thiên hạ, đó là vì họ lấy Tam Tùng Tứ Ðức làm căn bản.
Người lịch sự ấy làm y theo lời mình đã dạy thì quí hóa thế nào, tôi tưởng cả thảy trên mặt địa cầu nầy, nếu một người đàn ông nào để ý lập đời thì mơ mộng có một điều là:
Ðược người vợ nhân từ đạo nghĩa mà lại đẹp thì còn hạnh phúc nào hơn nữa. Nếu có tay nào đào tạo được như thế thì dám chắc cả thiên hạ khen tay đó lắm vậy. Ấy vậy tâm hồn của thiên hạ như thế đó, ta thử hỏi có thể nào đào tạo nhơn loại đẹp đẽ như sự mơ ước của chúng ta đó hay chăng?
Bần Ðạo trả lời: Ðạo Cao Ðài sẽ đào tạo họ.
Trích Thuyết Ðạo Quyển VI / trang 205
Ảnh sưu tầm
Tam Giới Toàn Thư – 1805742849618276