Làm thế nào để là một doanh nhân tốt mà vẫn thành công và không bị lợi dụng?
Hỏi đáp thực hành thiền và tâm linh – Trong Suốt (Hà Nội, 04/2018)
Một bạn nam: Dạ, em chào Thầy! Em muốn hỏi Thầy một câu hỏi về việc là làm sao để mình có thể là một doanh nhân tốt mà vẫn thành công. Vì làm doanh nhân rất là khó, rất dễ phá sản, rất dễ bị lừa, thì cách mình rèn luyện thế nào?
Thầy Trong Suốt: Thành công là không tốt – ý em là như thế hả?
Bạn nam đó: Ý em là, người tốt dễ bị phá sản chẳng hạn.
Thầy Trong Suốt: Rồi! Được! Câu hỏi của em rất thực tế. Thực tế ở chỗ là nếu tôi tốt quá, tôi dễ bị lừa, đúng không? Không phải là doanh nhân đâu, mà bất kì người đi làm nào cũng thế thôi. Không phải câu chuyện của em, không phải chỉ có câu chuyện của doanh nhân, mà mình tốt quá nên là ai bảo gì mình cũng nghe này, chiều mọi người hết cỡ này thì rồi mình sẽ bị lừa, bị lợi dụng, đúng chưa? Làm như thế nào để tốt mà vẫn thành công? Nói chung ở doanh nhân thì càng rõ nữa, đúng không?
Thì đầu tiên em phải hiểu thế này, vẫn cứ nói doanh nhân cho dễ hiểu: Một doanh nghiệp được lập ra, điều đầu tiên muốn làm điều tốt thì nó phải tồn tại được đã.
Các em muốn làm được điều tốt cho đời thì đầu tiên mình phải khỏe đã, đúng không? Mình cứ yếu xìu, trên người đầy bệnh thì mình còn làm điều tốt cho ai được bây giờ, đúng chưa? Đúng không? Như vậy là muốn làm điều tốt thì đầu tiên mình phải khỏe đã, tối thiểu là mình phải an toàn đã, đúng chưa?
Chưa nói khỏe mạnh, phải an toàn. Mình không an toàn, có làm điều tốt được không? Lúc nào cũng giơ sườn cho ai đấy đâm vào thì không làm điều tốt được, đúng không? Giống như ở cơ quan: “Anh ơi hãy lợi dụng tôi đi!”, tất cả đồng nghiệp mình bảo: “Hãy lợi dụng tôi đi!” thì đương nhiên sẽ có người lợi dụng được.
Như vậy điều đầu tiên, trước khi em muốn làm một điều tốt, thì em phải biết cách làm cho mình an toàn. Đấy là điều đầu tiên mà tất cả những người tốt đang ngồi đây cần khi sống giữa đám đông có cả người tốt, người xấu – đó là phải biết cách tự làm cho mình an toàn trước đã, vì muốn giúp người khác thì mình phải an toàn trước đám đông.
Mình muốn tồn tại được mình phải an toàn,
mình muốn giúp người khác thì mình phải an toàn.
Nên trước tiên, em học các kỹ thuật để an toàn: quản lý dòng tiền này, quản lý nhân sự này, đúng không? Hoạch định chiến lược này v.v… tất cả những thứ đủ làm em an toàn. Em không có cái an toàn đấy mà muốn làm điều tốt, sớm muộn gì em cũng phá sản.
Đấy, phá sản ở đây theo nghĩa cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
- Nghĩa đen, tức là phá sản doanh nghiệp.
- Nghĩa bóng là em thất vọng, chán chường, khổ sở vì muốn làm điều tốt mà không được,
vì bị lừa, lợi dụng mất tiền, mất bạc, mất an toàn.
Thế nên, mình muốn làm điều tốt cho người trong thiên hạ thì mình phải biết an toàn cho mình trước và em cần phải có trải nghiệm. Em phải làm, phải đau đớn chút, phải học được những bài học làm mình an toàn.
Thông thường, một doanh nhân kể cả thành đạt từ lúc bắt đầu mở doanh nghiệp mà biết cách an toàn ấy có thể mất khoảng 5 năm. Doanh nhân bình thường ấy, nói chung, mất khoảng 5 năm, có thể phá sản rồi, có thể chưa phá sản, có thể mất rất nhiều tiền rồi, dần dần mới học được kỹ năng an toàn cho chính mình, doanh nghiệp của mình. Lúc đấy mới là lúc em có thể làm được, mới có thể tồn tại được để làm người tốt.
Thế nên lúc đầu, không cần phải tỏ ra quá tốt đâu. Không cần tỏ ra là ông chủ tốt với nhân viên đâu. Ví dụ, em mở một doanh nghiệp có 5 nhân viên, em không cần phải tỏ ra là ông chủ tốt, vì sao? Ông chủ tốt mà không an toàn, thì điều gì xảy ra? Hại, có hại cho nhân viên. Doanh nghiệp mình phá sản thì nhân viên mình không có việc làm, khoản lương mình hứa trả họ thì không có, nợ lương, đúng không?
Ông chủ, không cần phải tỏ ra là ông chủ tốt, mà đầu tiên, tối thiểu em phải làm ông chủ an toàn đã. Còn những người này là những người tin tưởng đi theo được. Doanh nghiệp này kiếm được tiền để sống, để tồn tại. Chứ bảo là ông chủ đầy hoài bão làm điều tốt cho xã hội, nhưng mà rất dễ bị lừa.
Đấy, không phải! Mà em hãy làm một ông chủ an toàn trước. Và thầy nghĩ là mất thời gian đấy. Như thầy phá sản 3 lần trong 6 năm, đúng không? 6 năm phá sản 3 lần thì mới học được bài học về an toàn. Đấy! Doanh nghiệp bây giờ không an toàn thì không giúp được ai đâu.
Thế nên thầy có thể hiểu là em rất muốn làm điều tốt. Đấy là một điều đúng, nhưng quan trọng là em cần sinh tồn đã. Điều đó là gì – An toàn. Đấy, mình an toàn rồi, mình mới giúp mọi người. Mình không giơ sườn mình ra cho người ta đâm, nghĩa là mình đã giúp đỡ rất nhiều người không phạm tội, đúng chưa?
Mình không dễ dàng bị lừa, mình giúp rất nhiều người không bị lừa. Khi giúp người khác từ những điều đấy, mình khỏe mạnh, mình giúp những người xung quanh mình dựa vào điều đúng. Đấy! Thế nên không chỉ có em, tất cả những người đi làm cũng thế thôi, nếu không bảo vệ chính mình thì giúp ai được, đúng không? Thế thôi!
Thế em nhớ số 1: An toàn đã, an toàn mới giúp được mình và không làm người khác lợi dụng được mình hoặc làm điều xấu với mình. Sau đó mới là chuyện làm người tốt.
Đấy, đấy là nói thế thôi, thực chất là rất nhiều người tốt hay bị mất an toàn. Nghĩa là người tốt thì thường không an toàn. Thường là họ mặc định thế giới tốt giống tôi, người tốt hay có nhược điểm đấy. Vì tôi tốt, nên tất cả mọi người đều tốt – đấy là vấn đề của người tốt. Vì tôi nghĩ rằng người nào cũng đáng tin, nên tất cả mọi người đều đáng tin. Buồn cười quá còn gì nữa, có đúng không? Vì tôi tốt, không có nghĩa rằng tất cả mọi người đều tốt.
Thế bài học đầu tiên là gì?
Là mình phải hiểu mọi người hơn. Đấy, mình đừng mong, đừng có giả định rằng
- “Tôi như thế nào mọi người cũng như thế”. Người ta hay bị giả định như thế
- “Tôi nghĩ thế nào mọi người cũng nghĩ thế”,
- “Tôi chăm chỉ nên tất cả nhân viên đều chăm chỉ hết”
– Không phải đâu! Nhân viên sẽ có người chăm và người lười, đúng không?
- “Tôi không bao giờ lừa ai thì sẽ không có ai lừa tôi”,
buồn cười chưa? Nên tất cả chúng ta, những người tốt ấy, đều bị như thế và chính vì bị như thế nên chúng ta mới không an toàn, đúng chưa? Nên đầu tiên, ta phải bỏ cái thói quen xấu là nghĩ về tôi thế nào thì mọi người giống như thế.
Tất cả mọi người chúng ta đều hay bị thế. Nếu không thì cứ chịu khó quan sát, không đặt mình vào vị thế người khác. Thực ra rất dễ bị như thế, hoặc nhiều khi phải đủ đau thương mới nhận ra được. Còn em chắc phải cần thời gian khá dài.
Đấy, không sao, bắt đầu từ bây giờ là vừa. Bắt đầu về em mở doanh nghiệp thật tốt, kể cả thất bại đi chăng nữa, học được bài học. Nhưng việc em làm một cách mù quáng mới không tốt. Lao đi làm việc tốt không phải là tốt. Mình làm việc tốt một cách an toàn cho mình và đỡ ảnh hưởng tới người khác thế mới là tốt.
(Mọi người vỗ tay)
