Gặp đủ chuyện không may, tại ai? – TS

Gặp đủ chuyện không may, làm thế nào để thoát ra?

Hỏi đáp thực hành thiền và tâm linh Trong Suốt-Đà Nẵng- 2/2018

Một bác: Thưa Thầy, con là Trần Thị Hoàng Lan, 65 tuổi. Mấy năm trước thì con thường đi chùa, cũng tụng kinh, ăn chay. Nhưng thời gian sau thì gia đình con xảy ra chuyện. Con con, nó tông người ta chết. Trả nợ chưa xong thì nó lại bị tai nạn… Hắn đi làm cái chi mà hắn đổ nợ ra rứa, cả trăm triệu luôn. Lấy cả sổ đỏ đi cầm. Mà có thằng thì không chịu đi làm. Nợ nần thì có mỗi mình làm, mình trả. Chị nó thì nói má hiền quá.

Thưa Thầy, con đi chùa, thành ra con cũng biết là không nên chửi đánh, chỉ dùng lời nói cho con nó nghe thôi, nhưng nó không nghe. Tiếp theo là ba hắn bị tai biến... Nói chung, một mình con giờ như lao động chính trong nhà luôn. Tiếp đó, qua năm thì thằng anh đi Sài Gòn lại lái xe bị tai nạn…

Giờ con không biết cách răng, thì nhờ Thầy giúp đỡ giùm. Thiệt chứ con cũng tin Phật Pháp, mình cứ nghĩ là chỉ có Phật mới giúp được cho mình thôi. Chứ còn cứ làm, cứ nai lưng ra chắc mệt, cứ lo không biết chết răng? Gặp Thầy con cũng mong Thầy giúp đỡ, chỉ dạy. Cảm ơn Thầy. (Các bạn vỗ tay)

Thầy Trong Suốt:  Năm đứa con, có một đứa đâm người ta chết, sau đó thì đền tiền, xong rồi vay nợ, cầm sổ đỏ đi cầm, con thì chẳng đứa nào ra gì? Hỏi làm thế nào để thoát ra?

Bác đó: Thấy đủ mọi chuyện trên đời…

Thầy Trong Suốt: Đủ mọi chuyện, rồi. Chồng thì tai biến, con thì đâm người chết, còn đứa nữa thì bị tai nạn ở Sài Gòn, đúng không? Xong rồi mẹ chịu hết?

Bác đó: Mẹ chịu hết luôn.

Thầy Trong Suốt: Vấn đề của con là ở chỗ mẹ lo hết, mẹ chịu hết.

Bác đó: Thì con cũng nghĩ bây giờ chỉ có mình mẹ lo hết trơn.

Thầy Trong Suốt: Vấn đề của con nằm ở đấy: Mẹ lo hết, mẹ chịu hết cho tất cả mấy đứa con cùng chồng.

Bác đó: Dạ, dạ.

Thầy Trong Suốt: Ở trên đời này liệu có ai chịu khổ được thay cho tất cả mọi người không? Có ai làm được không? Mẹ gì mà chịu hết khổ cho chồng, cho con, thì làm sao mà sống hạnh phúc được?

Bác đó: Dạ, con chị nó nói do má hiền quá mà con nó hư. Theo hắn nói là: “Má phải uy nghi, hung hăng cho con nó sợ, nó mới nên người”.

Thầy Trong Suốt: Theo con, một người có một thói quen xấu, xong không chịu sửa, thì điều xấu sẽ đến với họ hay điều tốt đến với họ?

Bác đó: Con thì tính xấu nó…

Thầy Trong Suốt: Con đấy! Nếu con có thói quen xấu mà con không chịu sửa, thì điều tốt sẽ đến với con hay điều xấu sẽ đến với con?

Bác đó: Con thấy là con không có thói quen xấu nào hết trơn ấy.

Thầy Trong Suốt: (Cười)

Bác đó: Hồi nhỏ thì con thấy là có…

Thầy Trong Suốt: Không, đầu tiên thầy hỏi, trả lời câu hỏi đi đã. Nếu con có một thói quen xấu, con không chịu sửa, thì điều tốt sẽ đến với con hay điều xấu sẽ đến với con?

Bác đó: Điều xấu.

Thầy Trong Suốt: Con thử nhìn xem, đời con có bao nhiêu điều xấu đến với con rồi? Đủ nhiều chưa?

Bác đó: Khổ nhiều.

Thầy Trong Suốt: Thế mà con vẫn nghĩ rằng mình chẳng có tính gì xấu cả? Kỳ quái không? Đấy, vấn đề của con đấy! Bao nhiêu điều xấu đến giống như các tấm biển chỉ báo là: “Có vấn đề! Có vấn đề! Có vấn đề!”. Nhưng mình vẫn nói như vừa phát biểu đấy: “Mình chẳng có gì xấu bên trong cả, chẳng có thói quen nào xấu cả”.

Tất cả những chuyện xấu đến với con để nhắc con rằng: “Con có vấn đề!”. Hết lần này sang lần khác để bảo: “Con có vấn đề!”. Nhưng con lại nghĩ rằng: “Mình chẳng có vấn đề gì cả. Mình vẫn là người rất tốt, chẳng có vấn đề gì xấu bên trong”. Nên con mới khổ mãi đến tận ngày hôm nay.

Nếu một người có một thói quen xấu cứ giữ nó mãi, thì điều tốt hay điều xấu kèm theo? Xấu đúng không? Nếu có bao nhiêu điều xấu đến với mình, thì mình cũng phải xem lại tí chứ?

Hôm nào cứ ngồi xem lại đi, xem mình có gì sai sai không chứ? Hay mình đúng mãi 60 – 67 năm nay? Nếu mình đúng 67 năm nay, thì sao lại có những chuyện đấy, sao lại khổ? Nếu con đúng tận 67 năm rồi, sao con khổ thế? Xem lại đi! Xem lại đi! Chắc con không xịn như con tưởng đâu! Chắc con không phải toàn điều tốt như con tưởng đâu! Xem lại xem, bên trong con ấy, xem có vấn đề gì không? Thầy không tin là con thành Phật được đâu!

Con vẫn là người bình thường, con vẫn là người có nhiều tính xấu, mà không chịu thấy và sửa. Thế thôi, nên là cứ xấu 1 đến, xấu 2 đến, xấu 3 đến thôi! Giống tấm biển viết rõ này: “Có vấn đề! Có vấn đề! Có vấn đề!”. Nhưng mình bảo: “Không! Tôi chẳng có vấn đề gì, tôi là người mẹ hiền, con thảo, chồng/vợ tử tế. Tôi chẳng có gì sai cả, chẳng qua là tôi không may mà thôi!”. Ừ, thì một, hai lần không may cũng được, nhưng đây năm lần bảy lượt mà vẫn thế, chứng tỏ con có vấn đề.

Con có vấn đề mà con không biết, đã không biết lại còn chủ quan, nghĩ rằng lên chùa niệm Phật là xong. Làm gì có chuyện đấy! Con có tính xấu tham lam, hỏi niệm “A Di Đà Phật” 100 lần có hết không? Hết không? Nếu con tham lam, niệm Phật 1000 lần có hết tham lam không? Hết không?

Làm sao hết tham lam được? Con vừa sai vừa chủ quan nên dĩ nhiên khổ mò đến với con. Cái người đã sai lại còn chủ quan, thì đương nhiên, khổ nó mò đến, còn gì nữa, mò đến một lần thôi, nhưng vì chủ quan, nên mò đến 100 lần.

Nên câu trả lời dành cho con là gì? Xem lại mình đi, xem sai ở đâu, xong sửa đi! Thầy không có cách nào giúp được con đâu! Thầy không thể giúp được cái người chẳng biết mình. Giống như ông thầy thuốc ấy – bệnh nhân bảo: “Thưa thầy, giúp em với!”. Thầy bảo là: “Thế có bệnh gì, có bệnh gì?” – “Em chẳng có bệnh gì cả”. Ông thầy nào giúp được? Bệnh nhân gặp thầy thuốc bảo: “Thưa thầy, giúp em với!”, xong thầy bảo: “Ô, thế có bệnh gì?” – “Em làm gì có bệnh gì, chẳng có bệnh gì hết”. Không có đâu! Con đầy bệnh, đầy vấn đề, ở bên trong con ấy, sai lầm bên trong con.

Sai lầm đầu tiên là cách dạy con cái, đúng không, thế mà bảo không có vấn đề? Dạy con sai bét, dạy một đứa con hư mà lại không có lỗi gì à? Toàn lỗi của thiên hạ à? Không có một tí lỗi nào với ông chồng à? Nghe buồn cười không?

Dạy ra một đứa con hư – đầu tiên là lỗi của mình chứ! Nuôi nấng, sinh thành, dạy dỗ một đứa con chẳng ra gì – đầu tiên là lỗi của bố mẹ chứ! Tại sao lại bảo “Tôi chẳng có lỗi gì” – nghe đã buồn cười rồi, phủ nhận trách nhiệm.

Đấy, ví dụ đấy cho ta thấy “Tại sao lại không có lỗi?”. Lẽ ra phải nhìn thấy lỗi, xong tìm cách sửa lỗi đấy mới đúng. Con phải nhận ra là cái đứa con đấy, nó hư là lỗi của tôi, tôi đã sai trong nhiều năm, tôi đã có cách hành xử, thái độ sai nên nó hư thế này, nên là tôi phải sửa. Khi nào con nói thế thì thầy giúp con, thầy chỉ con cách. Còn nếu con vẫn nghĩ rằng mình chẳng có lỗi, thì thôi! Thầy không phải thần tiên, truyền cho con một ít công lực, xong tự nhiên vấn đề con biến sạch. Không có đâu!

Thầy chỉ có thể truyền cho con một thứ thôi, đó là Trí tuệ. Nhưng mà muốn học trí tuệ đấy, thì con phải nhận ra rằng mình cần cái trí tuệ đấy. Ông thầy thuốc có phương thuốc. Bệnh nhân cần nhận ra rằng: mình cần uống thuốc. Còn con hỏi thầy cứ như là ông thánh ở ngoài đứng chỉ cách nào đó, không có đâu! Thầy không phải ông thánh để chỉ cho con cách khua chân khua tay một lúc là vấn đề biến mất. Đấy là loại bình an giả tạm lúc nãy mà thầy nói ấy. Không có! Thầy không định làm điều ấy với một ai hết. Thầy chỉ có thể chỉ cho con một con đường duy nhất, để sửa chính bản thân con.

Yêu cầu của thầy là gì? Con về nghĩ ra lỗi của mình. Nếu con thấy có lỗi thì quay lại gặp thầy. Thấy là mình có lỗi trong những câu chuyện này này.. mình sai. Còn con phát biểu như vừa xong là con chẳng sai gì hết, thì thôi khỏi đi, đến đây vô nghĩa.

Bác đó: Thưa Thầy, Thầy nói thì con cũng xin nhận lời Thầy dạy. Con cũng xin phép Thầy là con cũng xem kỹ, con đi quanh xóm, hay hỏi những người quen biết thì… Không phải là con khen mình, nói chung là cả xóm con, có ai có ở đây không biết nữa, từ khi con buôn bán, con đi chợ ấy, thì không có một người mô họ ghét con hết. Không phải là con muốn khen con đâu ạ…

Thầy Trong Suốt: (Cười) Theo mọi người, một người mà không có ai ghét là do họ sống hiền lành, tử tế hay là do họ trí tuệ? Không-ai-ghét có chứng tỏ mình có trí tuệ không?

Mọi người: Không.

Thầy Trong Suốt: Thầy có bị nhiều người ghét không?

Mọi người: Có.

Thầy Trong Suốt: Đầy người ghét thầy. Nên chẳng có vấn đề gì cả. Phật có bị nhiều người ghét không?

Mọi người: Có.

Thầy Trong Suốt: Phật bị đầy người ghét. Như vậy không-ai-ghét không chứng tỏ là mình có trí tuệ. Bị ghét, không chứng tỏ là mình ngu si. Cái người nhịn nhục nhiều ấy, chẳng ai ghét cả. Nghe câu chuyện của con, nó thể hiện chắc là con giỏi nhịn nhục lắm. Nghe phát biết ngay. Con là tuýp người giỏi nhịn nhục, chẳng ai ghét.

Người không nhịn nhục ấy, là sẽ phản ứng, sẽ bị ghét. Đúng chưa? Người mạnh mẽ không nhịn nhục được, vì nhịn nhục không tốt. Kiên nhẫn thì tốt, mà nhịn nhục có gì hay không? Người không nhịn nhục được sẽ phản ứng, hành động. Mà hành động sẽ động chạm đến những người khác, người ta ghét là đúng rồi.

Thầy đánh Đông dẹp Bắc, đúng không? Giúp bao nhiêu học trò thoát khỏi những xiềng xích của họ, đầy người ghét thầy là cái chắc. Còn học trò đến bảo thầy: “Con khổ lắm”, thầy bảo “Ừ, khổ tiếp đi con!” thì ai ghét mình, đúng không? Nhưng mình chỉ cho họ một cách thoát khổ, về làm điều đó, chống lại cả gia đình, cả dòng họ, cả người thân, người quen của họ, thì đầy người ghét mình là đúng rồi còn gì nữa.

Như vậy, con không bị ghét chẳng qua là con nhịn nhục giỏi thôi. Con chỉ giỏi cái trò nhịn nhục thôi, không có gì là người tử tế, không phải là người tốt luôn. Nhịn nhục không phải là người tốt. Người tốt là người thấy việc tốt phải làm, việc đúng phải làm mới là người tốt. Thấy đúng cũng chẳng dám làm, nhịn nhịn nhục nhục thì có gì là tốt?

Nên câu chuyện của con bắt đầu bằng việc: con tin rằng con đang OK, đang ổn, con không thấy con sai. Thầy không giúp con là vì thế. Thầy không muốn trả lời cho con là vì thế đấy. Trả lời cho cái người mà chẳng bao giờ chịu uống thuốc làm gì? Đưa thuốc làm gì cho người mà về nhà, cầm thuốc người ta quăng đi luôn. Mình chỉ đưa thuốc cho người mà họ biết là họ có bệnh thôi. Con có bệnh mà con không biết, con ỷ vào việc là cả hàng xóm không ai ghét mình, cho rằng mình là người tốt. Mình chỉ là một kẻ nhịn nhục giỏi, không phải là người tốt!

Người tốt là việc đúng phải làm, việc mạnh mẽ phải làm, dù có động chạm đến quyền lợi của người khác, dù có làm mất lòng những người khác và dù mình có bị ghét mà vẫn làm. Thấy điều đúng thì phải làm mới là người tốt. Còn như con, trông cái kiểu của con thì không phải người đúng kiểu đấy. Kiểu con là kiểu nhịn nhục giỏi để không ai động vào ai hết, mình không động vào quyền lợi của họ, thì ai ghét mình làm gì?

Chính những người động vào quyền lợi của người khác thì bị ghét. Mà bị ghét chứng tỏ là người đấy đã làm một hành động. Còn đã không ai ghét cả ấy, là con chẳng làm gì, chứng tỏ ông này cũng nhịn nhịn nhục nhục. Khi nghe tin có ai đó ghét thầy thì thầy thấy rất bình thường. Đúng rồi, đấy là cái lẽ tự nhiên, khi mình làm những việc đúng là có người ghét. Bây giờ xã hội đang làm điều sai, mình làm điều đúng, thì hỏi xã hội ghét mình hay là quý mình? Theo mọi người thì sao? Ghét mình là chắc. Nên đôi khi, bị ghét hoặc bị chê cười là những người xấu còn làm được điều tốt, thể hiện là người ta làm điều đúng, điều tốt.

Nên là con còn chưa sẵn sàng để nghe thầy giúp đâu, vì con đang nghĩ rằng con đang ổn, con đang tốt. Mà con không chịu sửa mình thì làm sao mà thoát được. Mấy đứa con thì chẳng ra gì, chồng thì tai biến, hoàn cảnh đã tệ rồi mình còn không muốn sửa mình, thì sửa kiểu gì? Hoàn cảnh mình tệ – không sửa được; mình thì nghĩ là mình rất tốt, mình chẳng muốn sửa – thì làm cái gì? Làm cái gì? Nhịn nhục tiếp đi con! Nếu con còn như thế, thì câu trả lời là: “Nhịn nhục tiếp đi con!”, thế thôi!

Tại vì hoàn cảnh thì không sửa được, mình thì chẳng chịu sửa mình…, thế thì khi nào khổ quá thì quay lại đây! Khi nào rên la, lăn lộn muốn sửa mình thì quay lại đây, thầy lại chỉ cho. Còn nếu đang nhịn nhục được thì cứ nhịn nhục thôi, nhịn để thấy là nhịn chẳng giải quyết được cái gì cả. Nhịn nhục chẳng giải quyết được cái gì hết, mà chỉ làm mình tổn thương nhiều hơn, thế thôi. Khi mình nhịn nhục ấy, người mà nhịn nhịn nhịn… những người xung quanh ấy, thì chính mình tổn thương ngay, đúng không? Mình càng nhịn những người xung quanh thì mình càng tổn thương. Mình càng nhịn những người xung quanh, mình càng đè nén bên trong mình thì mình tổn thương nhiều hơn. Khi mình đè nén trong mình thì mình bị tổn thương bên trong, nội thương.

Đấy, thế nên là con phải về, xem xem mình có sai ở đâu không? Khi nào con tìm được vài điều sai, thầy sẽ chỉ con cách sửa chữa sai lầm. Sửa chữa sai lầm bắt đầu từ việc nhận ra là mình có sai lầm. Sửa chữa sai lầm không bắt đầu từ việc mình gặp một ông bác sĩ tốt, một ông thầy tốt, xong lại không biết là mình có sai lầm – Không sửa được đâu!

Chữa bệnh bắt đầu từ việc nhận ra là mình có bệnh, chứ còn ông bác sĩ bảo là: “Thuốc này hay lắm, chữa ung thư”, nhưng mà mình chẳng nghĩ là mình bị ung thư thì ông bác sĩ ấy vô nghĩa. Hiểu chưa? Nên về nghĩ đã! Hôm nay con chưa sẵn sàng nhận được lời khuyên của thầy đâu, tại vì con vẫn còn nghĩ là mình quá tốt. Trong khi, trong mắt thầy thì con là một người chẳng tốt đẹp gì, chỉ giỏi nhịn nhục. Mà nhịn nhục chẳng giải quyết được vấn đề gì, chẳng có gì hay ho ở đấy cả. Không bảo con là người xấu, nhưng cũng chẳng bảo con là người tốt. Hiểu không?

Rồi, vẫn có phần thưởng như thường, (Thầy cười) vẫn có quà như thường, quà để về, đem lịch về nhà bạn nghĩ. Mỗi lần nhìn lịch thấy mấy câu của Trong Suốt thì lại nghĩ: “Ờ, nhớ lời Thầy xem mình có gì sai ở đâu không, sửa.”