Con đã lớn, nên đối xử với con ntn? – TS

Con đã lớn, nên đối xử với con như thế nào?

Hỏi đáp sau Phóng sinh-Trong Suốt-Hà Nội T8/2018

Một bác: Con xin kính chào Thầy, chào tất cả các anh chị cùng tất cả các bạn. Con xin giới thiệu con là Ngô Thị Khánh, 61 tuổi và là mẹ của cháu Hồng Phương ở đây ạ.

Trước đây trong cuộc sống có rất nhiều chuyện xảy ra không theo mong muốn của gia đình. Con gái con đầu tiên nói rằng: “Mẹ ơi con rất lấn bấn trong cuộc sống và con muốn có một nơi để tu tập, mẹ đi tu tập nhiều thì mẹ giới thiệu cho con”. Tôi giới thiệu cho cháu vào một đạo tràng mà tôi vẫn tu, là tu tịnh độ, niệm Phật, đọc Kinh. Cháu có vào đấy một thời gian nhưng nhìn chung cuộc sống có những cái mà nó vẫn không giải quyết được triệt để.

Thế thì rất may mắn là có bạn cháu giới thiệu cháu vào đạo tràng ở đây. Và từ đấy tôi thấy mặc dù kết quả mong muốn của mọi người chưa được như ý, nhưng những cái mang lại cho cháu thì tôi đã cảm nhận được rất nhiều. Tôi rất lo lắng về cuộc sống của cháu, vì nó nặng nề như thế thì chính bản thân tôi nếu rơi vào hoàn cảnh đấy chắc tôi cũng rất khổ và có một lúc nào đấy dại dột… chẳng may mà có một vấn đề gì đấy thì thật sự là mình rất ân hận vì mình không giúp được con mình.

Thế nhưng rất may là trong thời gian vừa rồi, cách đây được khoảng 2 năm rồi, từ ngày cháu biết đến Trong Suốt thì cháu tiến bộ và tăng trưởng về mọi mặt, nhất là về vấn đề cư xử. Trong tâm linh thì nó có nhiều thay đổi và đến bây giờ tôi cũng chưa hẳn hoàn toàn, nhưng mà sự lo lắng đã giảm đi rất nhiều. Thế là tôi cứ theo dõi nó, thì mấy lần cháu cũng mời tôi đi phóng sinh. Tôi đã đi phóng sinh ở đây được ba lần rồi, có được tham dự trà đàm, không phải là tò mò nữa mà cảm thấy cái lợi ích là có thật sự.

Đấy là giới thiệu qua, còn hôm nay thì con cũng muốn hỏi Thầy một việc là: hiện nay trong gia đình có thằng con trai con. Đi làm thì giám đốc khen là làm rất là tốt, chú tâm vào công việc. Nhưng mà chỉ có việc ấy thôi còn bảo nó làm việc khác nó không làm. Xong công việc của nó là nó vào điện tử, suốt ngày điện tử và đi làm thì nó chỉ làm đến 5 rưỡi thôi nhưng bao giờ cũng phải 10 giờ mới về đến nhà. Thế bảo nó, thì nó bảo là con phải đi tìm hiểu chứ, phải có bạn gái chứ mẹ cứ bắt con ở nhà thế nào được.

Thầy Trong Suốt: (Cười).

Bác Khánh: Đầu tiên chỉ xin có một buổi chủ nhật thôi con xin mẹ cho con ra ngoài con tìm bạn gái, đi bạn bè giao lưu. Thế con bảo là thôi cũng được, đồng ý. Nhưng mà đến bây giờ thì cứ dần dần là tất cả tuần, cứ 10 giờ đêm mới về mà sau đấy thì còn chơi điện tử đến tận 11, 12 giờ đêm. Thế sáng dậy là uể oải và đi làm rất là muộn.

Con cứ suy nghĩ lời Thầy nói là nó là nhân quả thì nó cứ đến, nhưng mà con vẫn không biết làm phương pháp gì bây giờ. Bố nó thì lại là bộ đội, và ông ấy rất cứng. Ông mắng té tát và ông nói con thậm tệ, thậm chí con còn cảm thấy không nghe được những lời đó. Nó về đêm một cái là ông ấy chửi toáng cả lên và ông ấy nói nó không ra cái gì cả. Thế xong con nói thì ông ấy lại bảo con bênh con. Con rất lấn bấn trong cái chuyện đấy và nếu như con cứ để như thế thì con nghĩ cũng sẽ không tốt. Nhưng mà giải quyết cách của Thầy là trí tuệ, thì con cũng chưa hiểu là bây giờ nên như thế nào?

Thầy Trong Suốt: Con con bao tuổi rồi?

Bác Khánh: Dạ con con năm nay là… à, sinh năm 91 ạ.

Thầy Trong Suốt: 27, yêu lần nào chưa?

Bác Khánh: Yêu lần đầu thì yêu được mấy năm, tưởng là cưới rồi nhưng mà cô ấy bỏ rồi. Nhưng bây giờ 2-3 người nữa, nó bảo: “Bây giờ chẳng yêu nữa, chẳng yêu được bạn nào nữa. Nó bảo “con gái giờ chán lắm”, thế thôi. (Thầy và mọi người cười). Không yêu cô nào nữa nhưng bây giờ vẫn cứ đi tối, chả hiểu như thế nào?

Thầy Trong Suốt: Ừ, được rồi. Mình đừng nhìn bề mặt, mình phải nhìn sâu vào bên trong, vì mỗi người có vấn đề của riêng mình, không ai giống ai. Đúng không? Cũng một đứa con khác đi về tối nhưng mà vấn đề của nó là khác. Thế thì ở đây có một vấn đề là gì?

Thằng bé đấy thất vọng về tình yêu, đúng chưa? Thế bảo nó yêu một lần nữa, có vội được không? Mình có gấp ngay được không? Bảo là: “Ngày mai phải đem ngay một cô về cho mẹ”, có làm được không? Theo con khoảng bao lâu nữa thì nó sẽ yêu lại lần nữa?

Bác Khánh: Con thì nói thật là con cũng không quan trọng lắm cái vấn đề đấy và con cũng không để ý đâu. Và cũng xin bổ sung với Thầy là hôm nay nó cũng đi phóng sinh.

Thầy Trong Suốt: À.

Bác Khánh: Vâng, nó cũng đi phóng sinh, nhưng mà có chị nó ở đây, chị nó bảo là: “Không biết sao tự nhiên nó đang giữa buổi phóng sinh thì nó ngã”. Ngã hẳn xuống dưới này khoảng 1 – 2 phút gì ấy. Chị nó kéo nó đứng lên, thế xong rồi con mới hỏi: “Thế con bị làm sao?”. Nó bảo: “Con cũng chẳng biết làm sao”. Thế hay là bị tâm thần gì đấy, chẳng biết.

Thầy Trong Suốt: Ha ha… Chết, vừa mới ngã cái đã tâm thần. (Mọi người cười) Đấy, con thấy chưa, ở đây là mình hơi lo cho con mình quá. Nó mới ngã 1-2 phút mà bảo nó tâm thần, trời! Đúng không? Hội trẻ con tâm thần hết này, mấy đứa bé ngã từ nãy đến giờ ấy. (Thầy chỉ các em bé đang chạy nhảy xung quanh). Đấy, thế là con hơi bị lo lắng cho con mình quá.

Bác Khánh: Vầng.

Thầy Trong Suốt: Nếu mà nó đã 27 – 28 rồi ấy, thực chất nó đã là một người lớn độc lập rồi, mình không thể lo cho nó như một đứa bé được nữa.

Bác Khánh: Vầng.

Thầy Trong Suốt: Đấy là vấn đề đấy. Mình không thể lo và không thể hành xử với nó như thể nó là một người còn chưa trưởng thành. Ví dụ nhé: Việc con bảo nó tâm thần là con đang cho nó là trẻ con rồi. Còn việc chồng con mắng chửi nó thế, chắc chắn xem nó là một đứa trẻ con. Đúng chưa? Mình dùng cách đối xử của đứa trẻ con để đối xử với một người lớn thì không hiệu quả đâu. Con con nó sẽ không nhận được cái gì từ đấy hết.

Bố mẹ đối xử với con theo cách nào?

Nên việc của con bây giờ là gì? Con hãy đối xử với con con như người lớn. Tập! Trước khi muốn nó theo kiểu gì đó thì mình phải đối xử đúng theo kiểu ấy đã chứ. Mình muốn nó là người lớn hay muốn nó là trẻ con? Người lớn. Thì đối xử với nó như gì?

Cách bố mẹ đối xử với con như thế nào ấy, làm cho con nghĩ nó là người như thế

Cách đối xử của bố mẹ với con cái như thế nào ấy, làm cho nó nghĩ nó là người thế nào. Mình hay chê nó, bố suốt ngày chửi nó, chắc là chửi từ bé đúng không? Nếu đã mắng chửi chắc mắng chửi từ bé, thì làm cho đứa bé thấy nó là đứa kém cỏi. Mà khi nó nghĩ nó là người thế nào ấy, nó sẽ hành xử như là loại người đấy.

Ở đây mọi người cũng thế thôi, mình nghĩ mình là ai thì hành xử đúng như người đấy.

• Mình nghĩ mình là kẻ ăn cắp thì mình chỉ đi ăn cắp thôi.
• Mình nghĩ mình là người trung thực thì những chuyện tiêu cực đến mình sẽ không làm.

Nên là mình nghĩ mình là ai thì mình hành xử như vậy.

Nên đối xử với con như một đứa bé hay như một người lớn?

Bố mẹ đối xử với con cái như một đứa bé thì nó hành xử như đứa bé là đúng rồi. Nó chơi điện tử, nó sống một cách ít quan tâm đến người khác, vì mình đã lỡ đến tận 28 tuổi vẫn đối xử với nó như đứa bé. Nên việc đầu tiên mà con và tất cả những ai có thể ảnh hưởng từ con được, nên làm là hãy đối xử với nó như người lớn đã.

Đấy, ở đây có chị nó này, bố nó này, bố nó chắc là khó rồi đúng không, nhưng mà cũng phải khuyên bố nó, bố nó nghe hay không là một chuyện khác, nhưng trách nhiệm mình là phải khuyên. Mắng chửi thế chỉ làm người ta nghĩ người ta là trẻ con thôi.

Hãy đối xử như người lớn đi. Thí dụ: Thay vì mình nói là: “Con phải mang một cô về” thì nói là: “Mẹ tôn trọng quyết định của con, mẹ tin rằng con là một người trưởng thành, con sẽ đưa ra một lựa chọn phù hợp nhất với con ở một thời điểm phù hợp nhất”. Thế là người ta cảm thấy lớn hay nhỏ? “Ui, mình lớn rồi, mình phải có trách nhiệm”. Đấy, nó nghĩ khác, con hãy tiếp tục đối xử như vậy với nó.

Hay là gì? Bớt chê bai và coi thường nó đi, thay vì bảo nó có tâm thần hay không, đúng không? Thì hỏng rồi, đúng không? Khác gì đứa trẻ con. Mình chẳng nói gì cả, mắt mình không thèm nháy luôn ấy. Ngã thì đứng dậy, khỏe rồi đúng không con, xong. Mình hãy nghĩ rằng đấy là một người đàn ông, gần 30 tuổi rồi, có lựa chọn của riêng họ, cách sống của riêng họ. Bởi vì nếu con làm ngược lại thì người ta tiếp tục hành xử như đứa bé.

Thương đúng cách – giúp con nên người

Một điều nữa con phải hiểu là gì? Đúng, mọi thứ là nhân quả và vô thường nên thực sự mà nói con không thể nặn cuộc đời người khác được, con chỉ bổ sung trí tuệ và tình thương vào đời người ta được thôi. Chứ mình không thể nhào nặn đời người ta theo kiểu của mình được.

Con hiểu điều đấy nên việc của con không phải là tìm cách để nó theo ý mình, mà gì? Tìm cách bổ sung thứ mà mình có thể bổ sung vào được cho nó. Mình có trí tuệ thì nói chuyện trí tuệ, mình có tình thương thôi, mình chỉ thương nó thôi, cũng được, thì thương cho đúng cách. Thương cho đúng cách cũng là giúp người ta rất nhiều rồi. Thương sai cách là làm khổ người ta. Thương đúng cách làm người ta trưởng thành hơn. Đấy, như vậy con hãy bổ sung vào đời nó thứ mà con có thể cho được. Chứ đừng uốn nặn nó nữa, chịu rồi, đến tuổi 30 rồi nặn sao nặn được.

Ở đây có ai khoảng 27 – 28 – 30 tuổi không? Giơ tay nào? Những ai tin là bố mẹ vẫn uốn nắn được tôi, giơ tay? (Mọi người cười). Đấy, thấy không, thấy hội đó nó cười khinh khỉnh thế nào không? Sự thật là không làm được chuyện đấy nữa, con chỉ bổ sung cái thành phần vitamin và khoáng chất gì đấy mà nó cần thôi, nhiều khi là tình thương của người mẹ, tình thương không điều kiện chẳng hạn, một cái sự trí tuệ không coi nó trẻ con nữa, còn từ từ nó sẽ thay đổi vì con người ai cũng có khả năng nhận thức và mở rộng nhận thức. Nên kể cả hôm nay sai lầm thì ngày mai ta cũng sửa được, nên là mình cứ hy vọng vào điều đấy mà sống thôi.

Hạnh phúc của bố mẹ nằm ở đâu?

Và quan trọng hơn là con phải sửa chính mình. Vì hạnh phúc của con không nằm ở đứa con của mình. Người bố người mẹ nào mà đặt hạnh phúc của mình vào cuộc sống của đứa con mình thì khổ là chắc. Vì sao? Nếu mình đặt hạnh phúc của mình vào tay con mình thì sao? Con mình nó phải sống theo kiểu của mình cơ, mình mới vui. Làm sao mà một người thua mình một thế hệ, sống trong một hoàn cảnh xã hội khác, có những quan điểm khác mà lại sống theo kiểu của mình được?

Thầy ví dụ nhá: ngày xưa thời của con mà ăn kem trước cổng thì sao? À, nhầm, nhầm, ăn cơm trước kẻng. (Thầy và mọi người cười) Đấy, ngôn ngữ đã thay đổi rồi. Con nhé, thời của con mà ăn cơm trước kẻng có phải bị lên án không? Có không? Đồng ý không? Bây giờ, theo các bạn ở đây, ăn cơm trước kẻng là đáng lên án hay là bình thường.

Các bạn: Bình thường.

Thầy Trong Suốt: Bình thường, không ăn mới là gì?

Các bạn: Lạ. (Sư Phụ và mọi người cười)

Thầy Trong Suốt: Có một số bạn… tất nhiên thầy không cho đấy là đúng nhưng mà các bạn ấy bảo là không ăn mới là bị lên án. Thời ngày xưa ăn cơm trước kẻng là bị lên án, thời nay thậm chí một số bố mẹ đến gặp thầy nói là: “May quá, bọn nó có bầu rồi thầy ạ”. Chưa lấy nhau nhé. Có bạn nào ở quê, hôm qua mới nói với thầy ở quê ở vùng nào ấy, phải có bầu mới cho cưới vì không thì sợ tịt. Đấy, sự thật luôn. Tức là thời đại quá thay đổi rồi. Hôm qua thầy có buổi học với mọi người và hỏi là trong đấy bao nhiêu người là ăn cơm trước kẻng thì 100% giơ tay. Kinh không?

Khác biệt thế hệ

Thế đấy, sự thật đấy, như vậy thời đại thay đổi rồi, mình không thể bảo một đứa bé sống ở những năm này theo kiểu của mình được. Mình chỉ có thể chia sẻ cách sống, quan điểm, những giá trị nhân văn, trí tuệ cho nó. Chia sẻ thôi nhé, còn việc tiếp thu, chọn lọc và hướng ứng xử của nó thì mình không điều khiển được. Để phần đấy của nó, nó là người đàn ông trưởng thành, nó sẽ làm. Và với cách sống đấy thì mình rất bình an.

Thông cảm, chia sẻ hay dạy dỗ?

Cái con có được đầu tiên là bình an, và cái con của con có được, là một sự bình an vì không bị thúc ép, một sự thông cảm của người mẹ, đứa con nhiều khi chỉ cần thông cảm thôi. Các bạn ở đây lớn nên hiểu là đến tuổi nhất định mình chỉ cần bố mẹ thông cảm là đủ rồi, mình không cần dạy nữa.

Thực sự, mình chỉ cần một sự thông cảm,Con đã lớn, nên đối xử với con ntn? là tình cảm gia đình đấy. Cần có người chia sẻ với mình thôi, vì toàn bộ xã hội này chẳng ai chia sẻ với tôi cả. Ai cũng bắt tôi phải theo kiểu nào đó. Đứa con nhiều khi về nhà chỉ muốn một sự chia sẻ thôi, mình chỉ cần làm thế thôi.

Hãy tự mình tìm hạnh phúc cho chính mình

Và con phải sửa mình, chính con đấy, để tăng trí tuệ lên. Vì hạnh phúc của đời mình không ở trong tay bọn nó. Nếu con giao vào tay bọn nó, đây, hai đứa này với đứa kia ấy thì con sẽ khó hạnh phúc lắm. Vì nó cũng có sóng gió của riêng nó, làm sao mà nó lại theo đúng kiểu con muốn được?

Con hãy tự mình tìm hạnh phúc cho chính mình, bằng cách là gì? Tăng trưởng trí tuệ lên. Vì chỉ có trí tuệ mới làm mình sống đúng, sống buông xả, sống vừa ích lợi cho người khác nhưng mà lại vừa không bắt buộc người khác theo ý mình.

Đấy, các con phải tập. Câu hỏi của con hôm nay chưa trả lời hết được, nhưng ít nhất định hướng là như vậy. Định hướng là gì? Đừng để hạnh phúc của mình vào tay của trẻ con nữa! Hãy đối xử với nó như người lớn và hãy sửa chính mình! Thế thôi.

Bác Khánh: Vầng, con xin cám ơn Thầy.

Đọc thêm:

Dạy Con

Mắc gì phải mất thời gian dạy chúng nó chứ. Hãy để thời gian mà tự dạy mình là hay nhất!

Cứ xem bài viết dưới đây chúng ta sẽ rõ.
==========

Hôm nay, cậu bé con một người bạn cũ của tôi tự sát!
Không một dấu hiệu gì báo trước. Không một lời từ biệt. Không một câu trăng trối.

Tầng tầng lớp lớp những dằn vặt bủa vây lấy người ở lại.
Rằng tại sao?

Có lẽ không một ai hiểu được tại sao một thằng bé 16 tuổi chọn cách từ bỏ cuộc đời này và ra đi mãi mãi.

Trong cuốn Nhật ký năm 14, cậu bé viết, “Năm lớp 6 mình có mối tình đầu tiên, mẹ phát hiện việc mình thích N, mẹ đọc trộm những mẩu thư ngăn bàn N viết, mẹ đến tận nhà N và yêu cầu bố mẹ N xem lại cách dạy con. Mình ko còn nhớ nổi mối tình đầu của mình kết thúc ra sao. Chỉ biết sau đấy 2 đứa không bao giờ nhìn mặt nhau nữa dù còn học chung lớp đến trung học. Mãi sau này mẹ hỏi tại sao mình xa cách mẹ vậy, tại sao ko tâm sự với mẹ? Vì sao? Vì mẹ đã biết quá nhiều, nên không bao giờ mẹ được quyền biết thêm bất cứ điều gì nữa cả.”

Sau đám tang, trên đường về, tôi không khỏi suy nghĩ mông lung.

Những đứa trẻ tự sát, mọi người nói chúng ngu dại, nhưng tôi lại thấy chúng già trước cả chúng ta – những người cha người mẹ tưởng mình trưởng thành và luôn đúng! Chúng không bồng bột đâu. Để có thể đi đến quyết định đau đớn thế, chắc hẳn chúng phải chuẩn bị từ rất rất lâu, tỉ mỉ và cặn kẽ, từ tốn nhưng quyết liệt.

• Cuối cùng thì những con người như bọn mình đang làm gì cuộc đời của nhau?
• Bạn có dám chắc rằng con của bạn đang sống hạnh phúc như nó mong muốn?
• Mỗi ngày bạn có hỏi nó rằng, hôm nay có gì khiến con buồn, và có gì khiến con vui?

Đứa cháu gái con chị tôi, tôi từng chứng kiến nó hỏi mẹ “Mẹ không có câu nào khác để hỏi con à?” Khi chị tôi nói “Nay đi học được mấy điểm hả con?”.
Đành rằng ta luôn cho con những điều tốt đẹp nhất, nhưng ta có bao giờ quan tâm điều con thực sự cần?

Tôi không biết phải nghĩ gì nữa. Mọi thứ như một vòng luẩn quẩn, như đám mây đen bám rịt trong lòng. Nặng nề và bí bách.
Đêm nằm ôm con, tôi hỏi chồng, “Anh này, sau này anh muốn con làm nghề gì? Anh muốn con yêu người thế nào?”.
Chồng tôi nói, “làm gì hay yêu ai chẳng được em. Miễn là nó vui!”

Phải! Tôi sẽ chỉ dạy con cách suy nghĩ đúng đắn, cách bảo vệ bản thân, cách phản ứng, cách đối đáp, cách đối nhân xử thế, cách tiếp thu kiến thức trong cuộc đời. Tôi sẽ không dạy nó phải chơi với người thế này, yêu người thế kia, học gì, làm gì…

Tôi sẽ lắng nghe con trước. Nếu nó thật sự muốn tôi khuyên nhủ, tôi sẽ khuyên.

Tôi hỏi chồng thêm: “Nếu lỡ con chúng mình sau này vì lý do khách quan mà hư đốn, anh có hận nó không? Hận vì công sinh thành nuôi nấng rồi nó quay lưng với mình?”

Chồng tôi hỏi lại tôi: “Ô nó yêu cầu mình đẻ nó ra à  mà mình lại đặt áp lực lên nó thế?
Anh không thích kể công. Anh tin con mình chẳng bao giờ hư cả.
Nhưng nếu nó có làm mình thất vọng thì cũng đành chấp nhận.
Nó đã dành cho anh cả tuổi thơ của nó, cho anh trải nghiệm sự vui vẻ hạnh phúc chưa từng có.
Anh biết ơn nó! Không trông mong không cần gì nhiều!”

Ừ thì làm cha mẹ ai chẳng đặt lên vai con những ước mơ hoài bão nào đó.
Nhưng hãy gửi gắm, chứ đừng ép buộc.

Tôi chỉ mong con tôi đủ mạnh mẽ trên đời. Sống như nhánh cỏ bị vùi dập sau cơn giông vẫn vươn mình trước gió.
Hãy quên đi việc ép con phải làm thế này thế kia.

Xin hãy dạy con sự thẳng thắn, dạy con cách diễn đạt con nghĩ thế nào, bản thân con tự nói ra được rằng con muốn gì, và nếu được cho phép, con sẽ làm gì.

Rồi ta sẽ mỉm cười tự nhủ, tại sao ta không nhận ra điều ấy sớm hơn?

 Hoàng Vi Lê

Ô-Hay.Vn St.